Category: پژوهش و جستار

از طریق مطالعات افغانستان‌شناسی معاصر، معلومات زیادی راجع به تعاملات و کارکردهای سیاسی حکومت‌های مرکزی افغانستان در دوره‌های مختلف، به دست آمده است.

کردستان ایران، تاریخی پربار و غنی دارد و در هر گوشۀ آن نشانی از قدمت و غنای فرهنگی مردم به چشم می‌خورد؛ در این میان روستای اورامان، آرشیوی هزاران ساله از فرهنگ و تمدن کردستان است. .

نمی‌دانم با کدامین ادبیات از افغانستان امروز بگویم؛ کشوری که در شرایط دشوار و در مسیر نا معلوم قرار گرفته است. اگر یک قدم آن‌سوتر از کابل پای بیرون نهیم، فرزندان این سرزمین به جرم هیچ کشته می‌شوند.

در نیمه‌ی شهریور/سنبله ۱۳۹۹ خبری خوش از هراتِ جان به گوش رسید. این بانگ رادیو نوروز بود که از این شهر باستانی برخاسته بود. هرات که همواره کانون فرهنگ و ادب در جهان پارسی بوده، این بار نیز پیشگام پیوندی تازه میان مردمان حوزه تمدنی نوروز شده است.

کیم کارداشیان مدل چهل سالۀ امریکایی که اکنون به جمع میلیاردرهای جهان پیوسته، از چهره‌ها و سلبریتی‌های دست اول و صدملیونی دنیای مجازی است. هرچند با پا گذاشتن به میان‌سالی، اکنون به دنبال کارهایی دیگری است که دوام حضور درآمدزای او را در عرصۀ رسانه‌ها تامین کند.

امیر علی‌شیر نوایی، وزیر خلاق و دانشمند دربار تیموری را تنها به‌عنوان شاعر شناختن، ظلمی تاریخی بر او و تاریخ فرهنگی است. نوایی، معمار فرهنگ سیاسی تازه‌یی در تاریخ شرق است، آنچه که از آن به‌عنوان رنسانس شرق یا مکتب فرهنگی هرات یاد می‌کنند.

لباس مردان کرد اغلب گشاد است تا تردد در میان کوه‌ها و مسیرهای دشوار با آن‌ها آسان باشد. رنگ، طرح و مدل هرکدام از اجزاء لباس به تناسب آب ‌و هوا و موقعیت کار، مراسم یا جشن‌ها متفاوت است.

شب یلدا هرچند در تاجیکستان به این نام بین مردم شناخته شده نیست، اما میان فرهنگیان و تحصیل­‌کردگان تاجیک یک نام آشناست.

روز زبان مادری هم در افغانستان انگار روز معمولی نیست، معمولی از آن نوع که خوش و خوش حال یکی از زبان مادری خود بگوید و به زبان مادری دیگر ناروایی و ناسزایی روا ندارد.

ر شهر بلخ، که مادر شهرها نامیده شده، هزارها سال قبل از تولد مسیح، مردی با دعوای خرد و دانش، ظهور کرد که ابتدا به عنوان شاعری بزرگ در بلخ شهره یافت و بعدها، سخنان و شیوۀ زیستنش، آیینی درازدامن شد.

روانش شاد مادرم، نزدیک عید که می‌شد به ما فرزندانش پیام می‌داد، “پاشین بیاین چیزایی رو که جا گذاشتین ببرین. من جا ندارم.”

نوروز ترکیبی از دو واژۀ پارسی است. نَو به معنای تازه و جدید و واژۀ روز ( روزِ نو). نوروز با جشن‌هایی شناخته می‌شود که برخی پارسی‌زبانان و کشورهای آسیای مرکزی در آن‌ها فرارسیدن سال نو را به نظاره می‌نشینند.