تجربه مدارس دینی در پاکستان و افغانستان نشان داد که این مدارس تنها مدرسه به‌معنای کلاسیک آن نیستند، بلکه نقشی چندمنظوره دارند و کارشان ترکیبی‌از درس‌های محافظه‌کارانه با آمادگی‌های جنگی است و ازاین‌جهت می‌توان آن‌ها را «مدرسه‌پادگان» نامید. این تغییر کارکرد، مفهوم‌جدیدی به مدارس دینی داد و فاصله آن را با آموزشگاه‌های مدرن، به‌ویژه دانشگاه‌ها، به‌معنای رایج و پذیرفته شده درجهان امروز چندین‌برابر کرد. پیش‌از‌آن نیز نسبت مدرسه دینی و محیط آکادیمیک که در ایران به نام حوزه و دانشگاه خوانده می‌شوند، دربسیاری از کشورهای ‌اسلامی محل پرسش بود و متخصصان به این فاصله التفات داشتند.

داستان سفر پر فراز بن امین بسی دراز است تا آن‌که با پای خسته و دل شکسته، نگارنده به مشهد می‌رسد و دوسال بعد که آرامش به هرات بر می‌گردد، دوباره به وطن اش در هرات پس می‌آید. به‌قول خودش «صحت و شالوم (سالم) به هرات می‌رسد و دعا می‌کند که خدای‌تعالی دیگر این هرات را به دوشمن (دشمن) نسپارد.»

نویسنده: سعید حقیقی خواجه‌عبدالله انصاری مشهور به پیرهرات عارف و شریعتمدار قرن ‌پنجم است. او در عصر سلطان ‌‌محمود غزنوي زندگي مي‌كرد. با‌ اين‌كه حنبلي ‌مذهب و بسيار مقيد به ‌حديث و تفسير روايي بود، درعين‌حال، عارفي ‌عميق و صوفي‌ بي‌قراري نيز بود. در عرفان و تصوف نيز همين جامعيت را داشت، يعني شاگرد شيخ‌ […]

تاریخ نشر: ۱۷ جنوری ۲۰۲۱ در این قسمت از برنامه محک، بحثِ «گذار از اسلام گرایی؛ از تئوری تا واقعیت» را با گردانندگی خالد خسرو، نویسنده و روزنامه‌نگار و مهمانان این برنامه، هر یک محمد محق، پژوهشگر حوزه‌ی دینی و میثم بادامچی، پژوهشگر فلسفه، شنونده باشید.

قول معروفی وجود دارد که گفته: «جهان اقیانوسی است و در این اقیانوس مرواریدی هست و آن مروارید هرات است.»

در ده سال گذشته حدود یک میلیون هکتار از اراضی افغانستان به بیابان تبدیل شده و میلیون ها نفر آواره شده‌اند. به نقل از استفان رودریکز نماینده برنامه انکشافی سازمان ملل متحد (UNDP)، تغییرات آب و هوا و جاری شدن سیل به ساکنان چندین ولایت افغانستان، خساراتی را وارد کرده است. به قول او: «در ده سال گذشته در افغانستان شاید حدود یک میلیون هکتار زمین تبدیل به بیابان شد و این کشور قبلاً نیز دچار خشک‌سالی شده بود. ما شاهد خشک‌سالی های زیادی بوده‌ایم، میلیون‌ها نفر آواره شده‌اند، ما شاهد کمبود آب نیز بوده‌ایم.»

منابع محلی در دایکندی تأیید می‌کنند که بیش از ۱۰۵ دانش‌آموز دختر و تعدادی از آموزگاران زن در مکتب دخترانه “دشت نخود” واقع در ولسوالی کیتی، روز پنجشنبه ۲۷ ثور ۱۴۰۳، حوالی ساعت ۱۰ صبح دچار مسمومیت شده‌اند.

منابع محلی می‌گویند این سیلاب‌ها طی دو روز گذشته جاری شده و ده‌ها خانه مسکونی را در روستاهای بندر بالا (شامل دره ئی شهرستان، غارک، شیبر، دهن بیدگ، کدالک، مادیان زائیده، عسلی، برغس و جوی میرهزار) ویران کرده و مردم را بی‌خانمان کرده است.

بیش از سه سال از فرمان رهبری طالبان در قبال بسته شدن درب مکاتب بر روی دختران دانش آموز صنوف 7 الی 12 می‌گذرد؛ دختران که می‌رفتند وارد دانشگاه‌ها شوند، برای ورود به آن وارد صنف‌های آمادگی شده و مراحل جدید از زندگی تحصیلی خویش را شروع کنند، یک شبه با فرمانی مواجه شدند که […]

سازمان جهانی غذا گفت، حداقل 2000 خانه ویران شده و بازماندگان بدون خانه، زمین و منبع امرار معاش باقی مانده اند. برنامه جهانی غذا گفت که بیشتر بغلان “با موترهای کمک رسان غیرقابل دسترس است” و افزود که برای رساندن غذا به بازماندگان به هر جایگزینی که فکر می کند متوسل می شود. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد روز یکشنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که با قربانیان این حادثه ابراز همدردی کرده و افزود که سازمان جهانی و آژانس‌های امدادی برای کمک با دولت تحت کنترل طالبان همکاری می‌کنند.

همزمان با اعمال محدودیت‌ها از سوی طالبان، زنان با خشونت گسترده خانوادگی نیز مواجه‌اند. از سوی دیگر فضای خفقان‌آور زنان را به طور بی‌پیشینه در معرض بحران سلامت روان قرار داده است. دیده‌بان حقوق بشر و سایر نهادهای مدافع سیاست ایالات متحده آمریکا از خشونت مبتنی بر جنسیت اظهار نگرانی کرده‌اند.

هرات بسیار دست‌به‌دست شد و جنگ‌های بین قاجاریه و خاندان بارکزائی و صدوزایی اتفاق افتاد و طبیعتاً هرات نتوانست خیلی نفس بکشد ولی بازهم می‌توانیم بگوییم که ریشه‌های خشک نشده‌ای از ادبیات تیموریان همچنان در این شهر بود و این‌ها پس‌از یک دوره نسبتاً آرامش و رفاهی که در شهر پدید آمد، به‌خصوص مثلاً در دوره امان‌الله‌خان به بعد، ما مشاهده می‌کنیم که همه کشور دچار آشوب می‌شود ولی هرات به‌دلیل حکومت عبدالرحیم‌خان، نایب‌السالار که در آن‌جا حکومتی نیمه‌مستقل فراهم می‌کند، مقداری آرامش دارد. نایب‌سالار هم فردی است فرهنگی و دایی و پدر خانم استاد خلیل‌الله خلیلی است. او، خلیلی جوان را در کنف حمایت خودش می‌گیرد و جالب است که استاد خلیل‌الله خلیلی کتاب «آثار هرات» را در هرات می‌نویسد. شاعری که اصلاً از مناطق شرقی افغانستان است و کتاب «آثار هرات» را در حدود ۲۴-۲۳ سالگی نوشته است. به‌هرحال، این دوره طبیعتاً ادامه پیدا می‌کند و خیلی‌از شاعران و نویسندگان بزرگ هرات متعلق به این عصر و دوره هستند.