
نوروز ۱۴۰۴؛ پیوند زمان، طبیعت و فرهنگ
نوروز ۱۴۰۴ از بامداد جمعه، یکم حمل/فروردینماه، برابر با ۲۱ مارچ ۲۰۲۵ آغاز خواهد شد. لحظه تحویل سال بر اساس محاسبات نجومی، ساعت ۱۲:۳۱:۳۰ ظهر پنجشنبه، ۳۰ حوت/اسفند ۱۴۰۳ رخ میدهد، که مطابق است با ۲۰ مارچ ۲۰۲۵ میلادی و ۱۹ رمضان ۱۴۴۶ هجری قمری. سال ۱۴۰۴ کبیسه نیست و حوت/اسفند آن ۲۹ روز خواهد داشت. لحظه آغاز سال نو، همچون همیشه، با ورود خورشید به برج حمل همراه است، رخدادی که در فرهنگ فارسیزبانان همواره نماد تازگی، زایش و پیوند دوباره با طبیعت بوده است.

نوروز؛ رستاخیز پس از توفان آریایی
«بهترین کشوری که من، اهورهمزدا آفریدم، آریاویچ، سرزمین آریاها بود که هوایی خوش و باصفا داشت. اما اهریمن مرگآفرین، بر ضد آن، مارهای بزرگ و سرمای توانفرسا پدید آورد. در آنجا ده ماه سرما و زمستان است و تنها دو ماه تابستان. در آن دو ماه نیز، آب سرد است، زمین سرد است و رویش گیاهان با دشواری انجام میگیرد.» (وندیداد، فرگرد ۱، بندهای ۲ و ۳)

پنجمین دوره اهدای نشان نوروز برگزار شد
در این دوره، نشان نوروز به ۹ چهره برجسته از کشورهای حوزه تمدنی نوروز اعطا شد که در حفظ و ترویج این میراث ارزشمند نقش بسزایی ایفا کردهاند. برخی از دریافتکنندگان نشان نوروز عبارتاند از:

آغاز سال جدید با بورد جدید
انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در سال جدید برنامههای خود را در راستای تعمیق پژوهشها و ارتقای سطح تحلیلهای استراتژیک دنبال خواهد کرد. این برنامهها شامل پژوهشهای علمی در حوزههای صلح، امنیت منطقهای، مقابله با افراطگرایی و حقوق بشر خواهد بود.

هرات؛ در گذرگاه تاریخ
این اجلاس نهادینه سازی همکاریهای اقتصادی و تجاری بین کشورهای عضو را به همراه داشت و به موضوعاتی چون تقویت زیرساختهای حمل و نقل، احداث بانک توسعه و تجارت اکو، تقویت همکاریهای انرژی، و مبارزه با مشکلات مشترک مانند قاچاق مواد مخدر تأکید داشت. در این نشست همچنان تاکید شد که اجرای توافقنامه تجاری اکو (معروف به ECOTA) تا سال ۲۰۱۵ میتواند منطقه آزاد تجاری بین کشورهای عضو را به واقعیت تبدیل کند.

مدارس دینی هرات در آوردگاه سنت و تجدد
تجربه مدارس دینی در پاکستان و افغانستان نشان داد که این مدارس تنها مدرسه بهمعنای کلاسیک آن نیستند، بلکه نقشی چندمنظوره دارند و کارشان ترکیبیاز درسهای محافظهکارانه با آمادگیهای جنگی است و ازاینجهت میتوان آنها را «مدرسهپادگان» نامید. این تغییر کارکرد، مفهومجدیدی به مدارس دینی داد و فاصله آن را با آموزشگاههای مدرن، بهویژه دانشگاهها، بهمعنای رایج و پذیرفته شده درجهان امروز چندینبرابر کرد. پیشازآن نیز نسبت مدرسه دینی و محیط آکادیمیک که در ایران به نام حوزه و دانشگاه خوانده میشوند، دربسیاری از کشورهای اسلامی محل پرسش بود و متخصصان به این فاصله التفات داشتند.

تبارشناسی یهودیان هرات
داستان سفر پر فراز بن امین بسی دراز است تا آنکه با پای خسته و دل شکسته، نگارنده به مشهد میرسد و دوسال بعد که آرامش به هرات بر میگردد، دوباره به وطن اش در هرات پس میآید. بهقول خودش «صحت و شالوم (سالم) به هرات میرسد و دعا میکند که خدایتعالی دیگر این هرات را به دوشمن (دشمن) نسپارد.»

اندیشههای اجتماعی خواجه عبدالله انصاری
نویسنده: سعید حقیقی خواجهعبدالله انصاری مشهور به پیرهرات عارف و شریعتمدار قرن پنجم است. او در عصر سلطان محمود غزنوي زندگي ميكرد. با اينكه حنبلي مذهب و بسيار مقيد به حديث و تفسير روايي بود، درعينحال، عارفي عميق و صوفي بيقراري نيز بود. در عرفان و تصوف نيز همين جامعيت را داشت، يعني شاگرد شيخ […]

بازنشر برنامه محک: گذار از اسلام گرایی؛ از تئوری تا واقعیت
تاریخ نشر: ۱۷ جنوری ۲۰۲۱ در این قسمت از برنامه محک، بحثِ «گذار از اسلام گرایی؛ از تئوری تا واقعیت» را با گردانندگی خالد خسرو، نویسنده و روزنامهنگار و مهمانان این برنامه، هر یک محمد محق، پژوهشگر حوزهی دینی و میثم بادامچی، پژوهشگر فلسفه، شنونده باشید.

هرات، نقطه وصل در حوزه نوروزستان
قول معروفی وجود دارد که گفته: «جهان اقیانوسی است و در این اقیانوس مرواریدی هست و آن مروارید هرات است.»

افغانستان ششمین کشور آسیب پذیر در برابر تغییرات اقلیمی
در ده سال گذشته حدود یک میلیون هکتار از اراضی افغانستان به بیابان تبدیل شده و میلیون ها نفر آواره شدهاند. به نقل از استفان رودریکز نماینده برنامه انکشافی سازمان ملل متحد (UNDP)، تغییرات آب و هوا و جاری شدن سیل به ساکنان چندین ولایت افغانستان، خساراتی را وارد کرده است. به قول او: «در ده سال گذشته در افغانستان شاید حدود یک میلیون هکتار زمین تبدیل به بیابان شد و این کشور قبلاً نیز دچار خشکسالی شده بود. ما شاهد خشکسالی های زیادی بودهایم، میلیونها نفر آواره شدهاند، ما شاهد کمبود آب نیز بودهایم.»

سرازیر شدن سیلاب و مسمومیت دانشآموزان، نگرانی مضاعف مردم دایکندی
منابع محلی در دایکندی تأیید میکنند که بیش از ۱۰۵ دانشآموز دختر و تعدادی از آموزگاران زن در مکتب دخترانه “دشت نخود” واقع در ولسوالی کیتی، روز پنجشنبه ۲۷ ثور ۱۴۰۳، حوالی ساعت ۱۰ صبح دچار مسمومیت شدهاند.