در کنار پرچم ملی، سرود ملی نیز یکی از شناسه‌های اصلی ملت‌هاست و در مناسبت‌های مختلفی رسمی از آن به عنوان نمادی از اتحاد و همبستگی ملت‌ها استفاده می‌شود اما در افغانستان سرود ملی و پرچم ملی نتوانسته همیشه ممثل اتحاد و همبستگی شوند.
نخستین سرود ملی افغانستان در دوره شاه امان‌الله خان ساخته شد هرچند این سرود بدون کلام بود و توسط خالد رجب بیگ، یکی از استادان ترکی در مکتب صنایع و موزیک که در کابل مصروف تدریس موسیقی بود ساخته و تنظیم شد که به «سرود امانی» نیز معروف بود. این سرود ملی تا پایان سلطنت شاه امان‌الله به کار می‌رفت.
پس از سقوط سلطنت شاه امان‌الله و در زمان حاکمیت کوتاه حبیب‌الله کلکانی در افغانستان، هیچ سرود ملی ساخته نشد. اما پس از آن‌که محمد نادر به سلطنت رسید، در سال‌های ۱۹۳۳ در افغانستان مارش عسکری ساخته شد که از آن به مثابه‌ی سرود ملی در مراسم مختلف سلطنتی استفاده می‌شد و حیثیت سرود ملی را داشت.
با آغاز سلطنت محمد ظاهر شاه که موسیقی نیز در آن دوره رونق رو به رشدی پیدا کرده بود و توجه‌ای خوبی به این پدیده صورت می‌گرفت سرودی نیز ساخته شد که از آن به عنوان سرود ملی استفاده می‌شد. زبان این سرود فارسی بود و میان سال‌های ۱۹۴۳ تا ۱۹۷۳ کاربرد داشت. شاعر این سرود محمد مختار بود و آهنگساز آن مرحوم فرخ افندی یکی از آهنگ‌سازهای معروف ما.
ای شاهِ غیور و مهربانِ ما
هستیم از جان مطیعِ شما
ما فرزندان توییم
ما فداکار توییم
ای شاهِ ما
ای شاهِ ما
ای شاهِ ملت‌خواه ما
پس از روی کار آمدن نظام جمهوریت توسط داوود خان در افغانستان، سرود ملی جدیدی به زبان پشتو ساخته شد. شعر این سرود ملی از عبدالرووف بی‌نوا بود و آهنگ‌سازان آن استاد عبدالغفور برشنا و استاد جلیل زلاند هستند. این سرود ملی توسط مرحوم استاد سلیم سرمست تنظیم و رهبری شده است. او این سرود ملی را بار نخست توسط ارکستر سمفونی تیاتر «اوپرا بالت» جمهوری تاجیکستان شوروی و بار دوم هم توسط ارکستر سمفونی «فیلارمونی » دولتی اوزبیکستان شوروی وقت که هر دو ارکستر تحت رهبری خودش بودند، اجرا و ثبت کرده است.
با به قدرت رسیدن نظام کمونیستی در افغانستان، سرود ملی نیز تغییر یافت و سرود ملی دیگری به زبان پشتو ساخته شد که شاعر این یکی سرود، سلیمان لایق و آهنگساز آن مرحوم استاد جلیل زلاند بود.
گرم شه لا گرم شه
ته ای مقدس لمره
ای د آزادی لمره
ای د نیک‌مرغی لمره!
این سرود ملی در چهار دور ریاست جمهوری دموکراتیک خلق افغانستان و تا پایان دوره‌ی ریاست جمهوری داکتر نجیب الله استفاده می‌شد. اما پس از به قدرت رسیدن مجاهدین سرود ملی جدیدی برای دولت اسلامی افغانستان به زبان فارسی ساخته شد و شاعر این سرود ملی داوود فارانی بود.
قلعهٔ اسلام قلب آسیا جاودان، آزاد خاک آریا
زادگاه قهرمانان بزرگ سنگر رزمنده مردان خدا
الله‌اکبر الله‌اکبر الله‌اکبر
اما پس از سقوط مرکز به دست طالبان، آن‌ها سرود ملی دولت اسلامی افغانستان را تغییر دادند و به جای آن سرودی بدون موسیقی به زبان پشتو در مراسم رسمی‌شان پخش می‌کردند.
ساتو یی په سرو وینو
دا د باتورانو کور
با سقوط رژیم طالبان در افغانستان و روی کار آمدن اداره‌ی موقت و انتقالی، و به تعقیب آن جمهوری اسلامی افغانستان و برگزاری لویه جرگه در سال ۲۰۰۴ میلادی، قانون اساسی جدیدی در کشور به تصویب رسید که در آن قانون حکم شده که سرود ملی افغانستان باید به زبان پشتو باشد. و هم‌چنان در قانون اساسی آمده است که ضمن ذکر نام‌های قومیت‌های بزرگ باید واژگان «الله‌اکبر» نیز در سرود ملی نو گنجانیده شود. و چنین نیز شد. شاعر این سرود ملی جدید عبدالباری جهانی شاعر پشتوزبان و آهنگساز آن ببرک وسا یکی از رهبران ارکستر سمفونی آلمان می‌باشد. این سرود ملی به رهبری ببرک وسا در سال ۲۰۰۶ میلادی در کشور آلمان ثبت شده و کسانی چون عبدالوهاب مددی، داکتر صادق فطرت ناشناس، خانم افسانه، محمدحسین آرمان، مشعل آرمان، الیاس شهنا و یک تعداد دیگر آن را خوانده‌اند.
اما بااین‌حال، آخرین سرود ملی، خیلی مورد پذیرش برخی حلقات سیاسی و شماری از مردم نبوده است. بارها دیده شده که مردم در حین اجرای سرود به گونه اعتراض از جای خود بلند نشده‌اند. در تازه‌ترین مورد، در سال جاری همایشِ بزرگی توسط احمد مسعود فرزند احمدشاه مسعود به مناسبت پیروزی مجاهدین در کابل برگزار شد که در آن همایش پرچم دولت اسلامی افغانستان و سرود ملی همان دوره پخش شد.
پس از این رویداد، عبدالباری جهانی شاعر سرود ملی فعلی، واکنش نشان داد و اقوام دیگر را دشمن پشتون‌ها خطاب کرد. این موضوع واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی را نیز به همراه داشت. تا جایی که شماری از این کاربران خواهان حذف سرود ملی فعلی شده‌اند و می‌گویند: سرود ملی یک کشور زمانی احترام می‌شود که مورد پذیرش همه و نماد همدلی و هم‌آوایی باشد.
