Category: جامعه‌خوانی

نوروز ۱۴۰۴؛ پیوند زمان، طبیعت و فرهنگ

نوروز ۱۴۰۴ از بامداد جمعه، یکم حمل/فروردین‌ماه، برابر با ۲۱ مارچ ۲۰۲۵ آغاز خواهد شد. لحظه تحویل سال بر اساس محاسبات نجومی، ساعت ۱۲:۳۱:۳۰ ظهر پنج‌شنبه، ۳۰ حوت/اسفند ۱۴۰۳ رخ می‌دهد، که مطابق است با ۲۰ مارچ ۲۰۲۵ میلادی و ۱۹ رمضان ۱۴۴۶ هجری قمری. سال ۱۴۰۴ کبیسه نیست و حوت/اسفند آن ۲۹ روز خواهد داشت. لحظه آغاز سال نو، همچون همیشه، با ورود خورشید به برج حمل همراه است، رخدادی که در فرهنگ فارسی‌زبانان همواره نماد تازگی، زایش و پیوند دوباره با طبیعت بوده است.

نوروز؛ رستاخیز پس از توفان آریایی

«بهترین کشوری که من، اهوره‌مزدا آفریدم، آریاویچ، سرزمین آریاها بود که هوایی خوش و باصفا داشت. اما اهریمن مرگ‌آفرین، بر ضد آن، مارهای بزرگ و سرمای توان‌فرسا پدید آورد. در آن‌جا ده ماه سرما و زمستان است و تنها دو ماه تابستان. در آن دو ماه نیز، آب سرد است، زمین سرد است و رویش گیاهان با دشواری انجام می‌گیرد.» (وندیداد، فرگرد ۱، بندهای ۲ و ۳)

پنجمین دوره اهدای نشان نوروز برگزار شد

در این دوره، نشان نوروز به ۹ چهره برجسته از کشورهای حوزه تمدنی نوروز اعطا شد که در حفظ و ترویج این میراث ارزشمند نقش بسزایی ایفا کرده‌اند. برخی از دریافت‌کنندگان نشان نوروز عبارت‌اند از:​

شکستن سکوت؛ ضرورت آگاهی‌بخشیِ جنسی در جامعه

همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، در فرهنگ ما گفتگو پیرامون مسایل جنسی همواره تابو بوده است. این محدودیت‌ها مانع از رشد آگاهی اجتماعی در این زمینه شده‌اند. برای رفع این مشکل، ایجاد فضایی برای تبادل نظر و گفتگو میان افراد می‌تواند تاثیرات عمیقی داشته باشد. این نوع گفتگوها به افزایش اطلاعات افراد درباره مسایل جنسی، آگاهی از خطرات ناشی از بی‌خبری، شناسایی رفتارهای ناامن و همچنین کاهش حس شرم و خجالت کمک می‌کند.

یلدا؛ شبِ بلند مقاومت

یلدا نه فقط بلندترین شب سال است، بلکه شبِ انتظار است. شبی که در آن، سکوت سنگینِ تاریکی، نویدِ یک فردای روشن را می‌دهد. یلدا برای من همیشه چیزی فراتر از یک شب ساده بوده است. در آن تاریکی عمیق، یک جور وقار هست، یک جادوی خاموش که آدم را وادار می‌کند به آنچه از دست داده و آنچه هنوز امیدوار است، فکر کند.

مدارس دینی هرات در آوردگاه سنت و تجدد

تجربه مدارس دینی در پاکستان و افغانستان نشان داد که این مدارس تنها مدرسه به‌معنای کلاسیک آن نیستند، بلکه نقشی چندمنظوره دارند و کارشان ترکیبی‌از درس‌های محافظه‌کارانه با آمادگی‌های جنگی است و ازاین‌جهت می‌توان آن‌ها را «مدرسه‌پادگان» نامید. این تغییر کارکرد، مفهوم‌جدیدی به مدارس دینی داد و فاصله آن را با آموزشگاه‌های مدرن، به‌ویژه دانشگاه‌ها، به‌معنای رایج و پذیرفته شده درجهان امروز چندین‌برابر کرد. پیش‌از‌آن نیز نسبت مدرسه دینی و محیط آکادیمیک که در ایران به نام حوزه و دانشگاه خوانده می‌شوند، دربسیاری از کشورهای ‌اسلامی محل پرسش بود و متخصصان به این فاصله التفات داشتند.

کتاب «آداب صوفیانه» برنده جایزه نیکی کدی شد

کتاب «آداب صوفیانه: مرجعیت دینی و تغییرات سیاسی در افغانستان»، نوشته آنیکا آنکو شمدینگ، موفق به دریافت جایزه معتبر «نیکی کدی» از سوی انجمن مطالعات خاورمیانه شد. این جایزه که به آثار برجسته در حوزه دین، انقلاب و جامعه اعطا می‌شود، یکی از ارزشمندترین افتخارات در این زمینه محسوب می‌شود. هیات داوران، این کتاب را به […]

تبارشناسی یهودیان هرات

داستان سفر پر فراز بن امین بسی دراز است تا آن‌که با پای خسته و دل شکسته، نگارنده به مشهد می‌رسد و دوسال بعد که آرامش به هرات بر می‌گردد، دوباره به وطن اش در هرات پس می‌آید. به‌قول خودش «صحت و شالوم (سالم) به هرات می‌رسد و دعا می‌کند که خدای‌تعالی دیگر این هرات را به دوشمن (دشمن) نسپارد.»

اندیشه‌های اجتماعی خواجه عبدالله انصاری

نویسنده: سعید حقیقی خواجه‌عبدالله انصاری مشهور به پیرهرات عارف و شریعتمدار قرن ‌پنجم است. او در عصر سلطان ‌‌محمود غزنوي زندگي مي‌كرد. با‌ اين‌كه حنبلي ‌مذهب و بسيار مقيد به ‌حديث و تفسير روايي بود، درعين‌حال، عارفي ‌عميق و صوفي‌ بي‌قراري نيز بود. در عرفان و تصوف نيز همين جامعيت را داشت، يعني شاگرد شيخ‌ […]

آهنگ‌های مو قرمزها؛ زن، زندگی، آزادی!

سیا دجله، عضو هماهنگی گروه «هلال زرین»، در گفت‌وگو با روزنامه زندگی نو (کُردی) درباره آهنگ‌های معروف «مو قرمزها» می‌گوید: «واقعیت‌های بسیاری برای نوشتن، خواندن و بازی کردن داریم. گنجینه‌ای در دستان ماست، هم تاریخی و هم مقاومت‌هایی که در حال حاضر رخ می‌دهند. بسیاری از هنرمندان و کارگران ما که در کنارمان در روژاوا […]

یما مقصودی؛ فعال فرهنگی در زندان طالبان

خانواده یما مقصودی معتقدند که او به فریب کمیسیون تماس گروه طالبان به افغانستان بازگشته و سپس توسط استخبارات این گروه اختطاف شده است. آنها می‌گویند که طالبان با دروغگویی و فریب، امنیت مردم افغانستان را به خطر انداخته‌اند و به شهروندان خارجی نیز رحم نمی‌کنند.

شکستن چندمین استخوان در تحویل سال – روایت خالد قادری از زندان طالبان

خالد قادری؛ شاعر، نویسنده و خبرنگار، متولد ۱۳۷۳ شهر هرات است. پیش ‌از سقوط کشور، گرداننده بخش فرهنگی «رادیو نوروز» بود و برنامه‌های زیادی را با شاعران افغانستانی و ایرانی اجرا کرد. مجموعه اشعار قادری تحت‌ عنوان «درختی در اواخر پاییز» در سال ۱۳۹۷ توسط نشر جوان در هرات منتشر شد.