Category: فرهنگ سرا

تجربه مدارس دینی در پاکستان و افغانستان نشان داد که این مدارس تنها مدرسه به‌معنای کلاسیک آن نیستند، بلکه نقشی چندمنظوره دارند و کارشان ترکیبی‌از درس‌های محافظه‌کارانه با آمادگی‌های جنگی است و ازاین‌جهت می‌توان آن‌ها را «مدرسه‌پادگان» نامید. این تغییر کارکرد، مفهوم‌جدیدی به مدارس دینی داد و فاصله آن را با آموزشگاه‌های مدرن، به‌ویژه دانشگاه‌ها، به‌معنای رایج و پذیرفته شده درجهان امروز چندین‌برابر کرد. پیش‌از‌آن نیز نسبت مدرسه دینی و محیط آکادیمیک که در ایران به نام حوزه و دانشگاه خوانده می‌شوند، دربسیاری از کشورهای ‌اسلامی محل پرسش بود و متخصصان به این فاصله التفات داشتند.

کتاب «آداب صوفیانه: مرجعیت دینی و تغییرات سیاسی در افغانستان»، نوشته آنیکا آنکو شمدینگ، موفق به دریافت جایزه معتبر «نیکی کدی» از سوی انجمن مطالعات خاورمیانه شد. این جایزه که به آثار برجسته در حوزه دین، انقلاب و جامعه اعطا می‌شود، یکی از ارزشمندترین افتخارات در این زمینه محسوب می‌شود. هیات داوران، این کتاب را به […]

داستان سفر پر فراز بن امین بسی دراز است تا آن‌که با پای خسته و دل شکسته، نگارنده به مشهد می‌رسد و دوسال بعد که آرامش به هرات بر می‌گردد، دوباره به وطن اش در هرات پس می‌آید. به‌قول خودش «صحت و شالوم (سالم) به هرات می‌رسد و دعا می‌کند که خدای‌تعالی دیگر این هرات را به دوشمن (دشمن) نسپارد.»

نویسنده: سعید حقیقی خواجه‌عبدالله انصاری مشهور به پیرهرات عارف و شریعتمدار قرن ‌پنجم است. او در عصر سلطان ‌‌محمود غزنوي زندگي مي‌كرد. با‌ اين‌كه حنبلي ‌مذهب و بسيار مقيد به ‌حديث و تفسير روايي بود، درعين‌حال، عارفي ‌عميق و صوفي‌ بي‌قراري نيز بود. در عرفان و تصوف نيز همين جامعيت را داشت، يعني شاگرد شيخ‌ […]

سیا دجله، عضو هماهنگی گروه «هلال زرین»، در گفت‌وگو با روزنامه زندگی نو (کُردی) درباره آهنگ‌های معروف «مو قرمزها» می‌گوید: «واقعیت‌های بسیاری برای نوشتن، خواندن و بازی کردن داریم. گنجینه‌ای در دستان ماست، هم تاریخی و هم مقاومت‌هایی که در حال حاضر رخ می‌دهند. بسیاری از هنرمندان و کارگران ما که در کنارمان در روژاوا […]

هرات بسیار دست‌به‌دست شد و جنگ‌های بین قاجاریه و خاندان بارکزائی و صدوزایی اتفاق افتاد و طبیعتاً هرات نتوانست خیلی نفس بکشد ولی بازهم می‌توانیم بگوییم که ریشه‌های خشک نشده‌ای از ادبیات تیموریان همچنان در این شهر بود و این‌ها پس‌از یک دوره نسبتاً آرامش و رفاهی که در شهر پدید آمد، به‌خصوص مثلاً در دوره امان‌الله‌خان به بعد، ما مشاهده می‌کنیم که همه کشور دچار آشوب می‌شود ولی هرات به‌دلیل حکومت عبدالرحیم‌خان، نایب‌السالار که در آن‌جا حکومتی نیمه‌مستقل فراهم می‌کند، مقداری آرامش دارد. نایب‌سالار هم فردی است فرهنگی و دایی و پدر خانم استاد خلیل‌الله خلیلی است. او، خلیلی جوان را در کنف حمایت خودش می‌گیرد و جالب است که استاد خلیل‌الله خلیلی کتاب «آثار هرات» را در هرات می‌نویسد. شاعری که اصلاً از مناطق شرقی افغانستان است و کتاب «آثار هرات» را در حدود ۲۴-۲۳ سالگی نوشته است. به‌هرحال، این دوره طبیعتاً ادامه پیدا می‌کند و خیلی‌از شاعران و نویسندگان بزرگ هرات متعلق به این عصر و دوره هستند.

در حوزۀ تمدنی فارسی زبان، ۵۰ روز مانده به نوروز و ۱۰۰ روز گذشته از آغاز فصل زمستان یا همان دهم دلو یا بهمن ماه را  با افروختن آتش و عبور کردن از آن، جشن گرفته و به خوشحالی  می‌پرداختند. به گفتۀ دانش‌پژوهان این جشن نوعی استقبال از نور و پایان فصل ذلت سرما است […]

موسیقی خراسانی با پیشینه‌یی تاریخی، در ایران، افغانستان و بخش‌هایی از آسیای‌میانه رواج داشته و موسیقی بومی این مناطق گفته می‌شود و از آن‌جایی که مناطق یاد شده، فرهنگ‌های محلی مختلف دارد؛ این موسیقی نظر به فرهنگ مردمان آن محلات اجرا می‌شود. همین‌گونه در بخشی از خراسان که در ایران امروز، به سه استانِ خراسان […]

یافته‌های پژوهشی تحت نام «بررسی نقش امیر علی شیر نوایی در توسعه‌ی جریان فرهنگی – هنری عصر تیموریان» نشان می‌دهد که امیر علی شیر نوایی، زمان عهده‌داری مقام صدارت در حکومت میرزا سلطان حسین بایقرا، اقدامات و کارکردهای قابل ملاحظه‌ی در راستای فرهنگی – هنری و کثرت‌گرایی فرهنگی داشته‌ است. او با حمایت از فرهنگیان […]

«به هر پهلو خدا می‌گه، بهار نو مبارک.» امسال تاجیکستانی‌ها با این بیت شعر به استقبال نوروز می‌رفتند. از نوروز باستانی در تاجیکستان با برپایی جشن، نمایش‌ها و اجرای موسیقی و بازی‌های محلی، تجلیل به عمل آمد. جنرال ظاهر اغبر، سفیر افغانستان در دوشنبه تاجیکستان در صحبت با رادیو نوروز گفت: تاجیکستان یک دولت سکولار است و […]

نوروز در افغانستان از دیرزمان به‌عنوان اولین روز از سال جدید جشن گرفته می‌شود. جشن نوروز در دورهٔ غزنویان در غزنه، دورهٔ تیموریان در هرات، دورهٔ سامانیان در بلخ و بخارا با سفره و هفت‌میوه و شربت تجلیل می‌شده است. نوروز در باور و فرهنگ مردم افغانستان، ریشهٔ عمیقی دارد.

بر اساس سنت‌های نوروزی تاجیکی‌ها، روی سفره هفت سین باید هفت نوع غذا وجود داشته باشد که نام‌ آن‌ها با حرف «س» شروع می‌شود. در کنار سفره هفت‌سین، امسال «هفت‌شین» نیز به سفره‌ی تاجیکی‌ها افزوده شده است. این سفره در برابر هفت سین تاجیکی، با چیده شدن «شهد، شیر، شیرینی، شکر ناب، شمع، شمشاد و […]