نامۀ وزیر خارجۀ ایالات متحده به رییس‌جمهور محمد اشرف‌غنی که متن آن در رسانه‌های اجتماعی و خبرگزاری‌های با اعتبار داخلی و خارجی منتشر شده است، نشان می‌دهد که واشنگتن به ارگ فشار جدی اعمال کرده است تا از موضع‌اش دست بردارد و با طرح وزارت خارجۀ امریکا/ زلمی خلیل‌زاد همکاری کند. موضع رییس‌جمهور غنی این است که قدرت را به یک زعیم غیر منتخب نمی‌سپارد. سفیر زلمی خلیل‌زاد نمایندۀ وزارت خارجۀ امریکا برای پایان جنگ افغانستان، در سفر اخیرش به کابل طرحی را زیر نام «موافقت‌نامۀ صلح افغانستان» به رییس‌جمهور غنی و دیگر سیاست‌مداران افغان داده است و از آنان خواسته است که این سند یا چیزی شبیه آن را اساس یک سازش‌نامۀ سیاسی برای پایان جنگ قرار دهند و با طالبان به توافق برسند. گفته می‌شود، سفیر خلیل‌زاد طرح « موافقت‌نامۀ صلح افغانستان» خودش را به رهبران طالبان نیز تسلیم کرده است. در طرح خلیل‌زاد تشکیل یک حکومت انتقالی با زعیم غیر منتخب پیش‌بینی شده که در تضاد با موضع رییس‌جمهور غنی است.
این طرح که متن آن در دسترس عموم قرار دارد، سه بخش دارد. بخش اول آن اصول بنیادینی است که قانون اساسی آیندۀ افغانستان باید برمبنای آن نوشته شود. بخش دوم آن تشکیل یک حکومت انتقالی است و در بخش سوم الگویی برای آتش‌بس و توقف خون‌ریزی معرفی شده است. روشن است که رییس‌جمهور غنی با بخش‌های اول و سوم طرح مخالفت ندارد، ملاحظۀ او در مورد تشکیل یک حکومت همه‌شمول انتقالی است. تشکیل حکومت همه‌شمول انتقالی به معنای آن است که آقای غنی باید از سمت‌اش کنار برود. آقای غنی بارها گفته است که حکومت انتقالی را به شرطی قبول می‌کند که رییس آن در نتیجۀ یک انتخابات عمومی، سری، آزاد، شفاف و رقابتی رای بگیرد. اما از نامۀ وزیر خارجۀ امریکا به رییس‌جمهور غنی برمی‌آید که واشنگتن از او می‌خواهد که تشکیل حکومت انتقالی با رییس غیر منتخب را قبول کند و در صورتی که طالبان با چنین چیزی موافقت کنند، باید قدرت را تحویل دهد.
در نامۀ وزیر خارجۀ ایالات متحده که متن آن دیگر محرم نیست آمده است که واشنگتن استراتژی ایالات متحده را در مورد افغانستان بازبینی می‌کند و تا حال به نتیجۀ مشخص نرسیده است، اما حکومت بایدن تصمیم گرفته است که مذاکره برای تشکیل یک حکومت انتقالی همه‌شمول و آتش‌بس در افغانستان سرعت بگیرد و به نتایج ملموس برسد. در نامه آمده است که واشنگتن برای رسیدن به این هدف دیپلوماسی منطقه‌ای را تشدید خواهد کرد که چهار هدف را دنبال می‌کند؛ ۱- به نوشتۀ وزیر خارجۀ ایالات متحده واشنگتن از سازمان ملل متحد خواسته است که نشستی را با شرکت وزیران خارجه و نماینده‌گان با صلاحیت کشور های روسیه، امریکا، پاکستان، ایران، هند و چین برگزار کند، تا همۀ این قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای در مورد افغانستان هم‌سو شوند، ۲- در نامۀ وزیر خارجۀ ایالات متحده آمده است که سفیر خلیل‌زاد یک طرح « موافقت‌نامۀ صلح افغانستان» را در اختیار رییس‌جمهور غنی، سیاست‌مداران افغان و رهبران طالبان قرار می‌دهد تا این طرح یا چیزی شبیه آن اساس یک توافق صلح قرار بگیرد، در نامه از رییس جمهور غنی خواسته شده است که در این مورد موضع سازنده بگیرد، موضع سازنده هم معنای غیر از این ندارد که اشرف‌غنی موضع خود را کنار بگذارد و به انتقال قدرت به یک حکومت انتقالی با زعیم غیر منتخب آماده شود. ۳- در نامۀ وزیر خارجۀ امریکا می‌خوانیم که واشنگتن از ترکیه خواسته است که از نشستی میزبانی کند که در آن رهبران جمهوری اسلامی افغانستان، سیاست‌مداران افغان و رهبران طالبان شرکت کنند و یک موافقت‌نامۀ آتش‌بس و تشکیل حکومت انتقالی را زیر نظر سازمان ملل متحد نهایی بسازند. ۴- وزیر خارجۀ امریکا هم‌چنان در نامه‌اش آورده است که واشنگتن طرح کاهش ۹۰ روزۀ خشونت را به طالبان تحویل می‌دهد تا مذاکره برای آتش‌بس و تشکیل حکومت انتقالی همه‌شمول در فضای آرام پیش برود، در نامه از رییس‌جمهور غنی خواسته شده است که اجماع سیاسی را در صف نظام جمهوری اسلامی افغانستان به وجود بیاورد.
در نامۀ با الفاظ بسیار واضح آمده است که اگر رییس‌جمهور غنی با طرح وزارت خارجۀ امریکا همکاری نکند؛ یعنی آمادۀ انتقال قدرت به یک حکومت انتقالی با زعیم غیر منتخب نشود، احتمال آن زیاد است که ایالات متحده نیروهای خود را از افغانستان تا اول می خارج کند و طالبان قلمرو بیشتری به دست بیاورند، در نامه آمده است که در نبود نیروهای امریکایی حتا اگر کمک‌های مالی واشنگتن به نیروهای امنیتی افغانستان ادامه یابد، بازهم جلو پیش‌روی طالبان گرفته نمی‌شود. این بخش نامه تهدید آشکار است. وزیر خارجۀ امریکا خواسته است به محمداشرف غنی بگوید که اگر انتقال قدرت به حکومت انتقالی با زعیم غیر منتخب را قبول نکند، ناگزیر است که به تنهایی در برابر طالبان بجنگد.
امرالله صالح معاون اول ریاست جمهوری افغانستان گفته است که نامۀ وزیر خارجۀ امریکا موقف حکومت را تغییر نمی‌‌دهد، دیگر کشورهای منطقه و متحدان اروپایی ایالات متحده به طرح وزارت خارجۀ امریکا و نکاتی که در نامۀ انتونی بیلنکن آمده است واکنشی نشان نداده اند، ولی چنین می‌نماید که دو سوی اتلانتیک یعنی اروپا و ایالات متحده تا هنوز در این مورد به توافق نرسیده اند. رونالد کوبیا نمایندۀ دیپلوماتیک اتحادیۀ اروپا با نوشتن یک توییت از موضع کنونی واشنگتن ابراز نارضایتی کرده است. یک گزارش‌گر وال‌استریت‌ژورنال به یک نقل از یک دیپلومات اروپایی نوشته است که کاخ سفید تا هنوز مشورۀ جدی با اتحادیۀ اروپا در مورد افغانستان انجام نداده است. به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها هم از موضع منتخب بودن زعیم حکومت انتقالی حمایت می‌کنند، یک نمایندۀ طالبان به شرط افشا نشدن نامش به رویترز گفته است که این گروه با تشکیل حکومت انتقالی به شرطی که اعضای آن « شهرت نیک» داشته باشند، مخالفت نخواهد کرد ولی آتش‌بس برای آنان قابل قبول نیست. این نمایندۀ طالبان گفته است که آنان کاهش خشونت را قبول می‌کنند اما آتش‌بس را نمی‌‌پذیرند، راضی نشدن طالبان به آتش‌بس مشکل جدی برای تطبیق طرح خلیل‌زاد خلق خواهد کرد.
مشکل دیگر این است که منازعۀ افغانستان روی اصول بنیادینی است که قانون اساسی آینده باید برمبنای آن نوشته شود. سوال مهم این است که آیا طالبان قبول دارند که رییس دولت در یک انتخابات رقابتی، شفاف، آزاد و عمومی برگزیده شود، صلاحیت‌هایش محدود باشد و مدت ماموریتش مشخص؟ چنین چیزی با ایدیولوژی طالبان در تضاد است. سپردن قدرت به یک اوالاامر غیر منتخب و مادام‌العمر مورد قبول تمام نیروهای سیاسی افغانستان نیست و موجب ثبات و صلح نمی‌شود. بحث مهم دیگر این است که وزیر خارجۀ امریکا می‌توانست با لحن خیلی نرم و صمیمانه به محمداشرف‌غنی نامه بنویسد ولی ایشان الفاظ جدی و تهدید‌آمیز را به کار برده است. حکومت بایدن همیشه در کمپین انتخاباتی از بازسازی روابط واشنگتن با متحدانش می‌گفت و ترمپ را به دلیل ناراضی ساختن متحدان امریکا نکوهش می‌کرد، چرا وزیر خارجۀ برآمده از این کمپین با حکومت افغانستان این طور برخورد می‌کند؟
