مطابق به آمار ارائه شده از سوی مسئولان صحت عامه افغانستان، از میان تقریبا ۶۳۵ هزار دوز واکسن که به افراد ملکی اختصاص داده شده، حدود ۳۵٪ را زنان دریافت کرده‌اند.
دستگیر نظری، سخنگوی وزارت صحت عامه، با تایید این آمار می‌گوید علاوه بر این، حدود ۳۰۰ هزار نفر از پرسونل نظامی نیز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند. او می‌گوید چالش‌های زیادی برای دریافت واکسن کرونا وجود دارد.
روند واکسیناسیون در افغانستان در ماه حوت سال گذشته (حدود چهار ماه پیش) با ۵۰۰ هزار دوز واکسن تولید هند آغاز شد که قرار بود به ۲۵۰ هزار نفر تزریق شود. اکنون آمار منابع بین‌المللی نشان می‌دهد که تا تاریخ ۱۶ جوزا (دیروز) در افغانستان نزدیک به ۴۸۳ هزار نفر (۱.۳٪ جمعیت) حداقل یک دوز واکسن و ۱۵۸ هزار نفر (۰.۴٪ جمعیت) هر دو دوز واکسن خود را دریافت کرده‌اند.
تا تاریخ ۸ جون (۱۸ جوزا) ۴۸۲۹۵۲ نفر حداقل یک دوز واکسن کرونا دریافت کرده‌اند. ۱۵۸۳۴۳ نفر به طور کامل واکسن شده‌اند.
با این‌حال برخی زنان نگران تبعیض و بی‌عدالتی در توزیع واکسن کرونا هستند. زینب یکی از باشندگان شهر کابل به رادیو نوروز گفت که از چند ماه پیش در انتظار دریافت واکسن است. او می‌گوید از خانواده او دو مرد که کارمند دولت هستند واکسن شده‌اند.
مطابق به آماری که وزارت صحت عامه ارائه کرده، بیشتر دریافت‌کنندگان واکسن کرونا کارمندان دولت هستند، از جمله بیش از ۱۲۰ هزار کارمند صحی، ۸۱ هزار معلم و بیش از ۵۰ هزار تن از کارمندان دولت. با این‌حال، بیش از ۱۳ هزار زندانی و نزدیک به ۶ هزار از کارمندان رسانه‌ای نیز تا تاریخ نشر این گزارش حداقل یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند.
یک مسئله مردانه؟
با زینب که ۲۷ سال دارد و باشنده ناحیه هفتم شهر کابل است، در یکی از مراکز خرید شهر صحبت کردم. او در حالی که تمام صورت خود را با ماسک پوشانده بود، به من گفت: «واکسن کرونا در افغانستان یک مسئله مردانه است و تنها به مردان توزیع شد.»
تبعیض در مقابل زنان در تقریبا همه عرصه‌های زندگی، از جمله در خانواده، جامعه و در کار مسلکی یک موضوع شناخته شده است. از این رو، نگرانی زنان از امکان تبعیض در دریافت واکسن یک مسئله جدی است.
ولی دستگیر نظری، سخنگوی وزارت صحت عامه اشاره می‌کند که دلیل کمتر بودن نسبت زنان به مردان در دریافت واکسن کرونا کمتر بودن شمار کارمندان زن در ادارات دولتی در مقایسه با کارمندان مرد است. آقای نظری می‌گوید، واکسن با درنظرداشت دسته‌بندی‌های مختلف کارمندان دولتی تقسیم‌بندی شده‌بود و در نهادهای دولتی شمار کارمندان زن کمتر از کارمندان مرد است.
آمار وزارت صحت عامه نشان می‌دهد که ۳۵.۲٪ دریافت کنندگان واکسن کرونا زن و ۶۴.۸٪ آن‌ها مرد بوده‌اند. منبع گراف: وزارت صحت عامه افغانستان
از سوی دیگر خالد احدی، یک پزشک ساکن کابل می‌گوید که در فرایند توزیع واکسن باید به زنان اولویت داده می‌شد، چرا که زنان در منزل با بزرگسالان و خردسالان همواره در تماسند و بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند.
الینا نور، یک زن ۳۷ ساله ساکن کابل به من گفت که به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدنش نگران ابتلا به کروناست. او می‌گوید توقع داشت افرادی که احتمال مصاب شدنشان به کرونا بیشتر است زودتر واکسن دریافت کنند.
در بیشتر کشورها توزیع واکسن کرونا براساس معیارهایی روشن مثل سن، وضعیت جسمانی و شغل افراد اولویت‌بندی می‌شود. در بریتانیا مثلا، روند واکسینه کردن افراد از کارمندان صحی و خانه‌های سالمندان که بیشترین نرخ ابتلا به کرونا و مرگ‌ومیر ناشی از آن را داشتند، آغاز شد. هدف این نوع اولویت‌بندی در دریافت واکسن کُند ساختن روند شیوع کرونا همزمان با محافظت از افراد نیز هست.
با این‌حال، برخی از شهروندان افغانستان تاکنون هیچ معلوماتی درباره واکسن کرونا ندارند. کاکا سردار، ۶۷ ساله که پیش‌روی یکی‌از فروش‌گاه‌های شهر کابل لباس دست دوم می‌فروشد به من گفت که تا حالا در مورد واکسن کرونا چیزی نشنیده است.
گراف تعاملی نرخ ابتلای روزانه به کرونا در افغانستان از اول مارچ ۲۰۲۰. دکمه پلی (▶) را کلیک کنید
واکسن و چالش شایعات و اخبار جعلی
اما نبود واکسن و تبعیض در توزیع آن تنها چالش افغانستان برای حفاظت از شهروندان در مقابل کرونا نیست. بخشی از مردم نگران عوارض جانبی واکسن هستند و برخی نیز با اعتقاد به تئوری‌های توطئه ممکن است ترجیح دهند واکسن نزنند. این نگرانی‌ها مختص شهروندان افغانستان نیست. کشورهای دیگر نیز با چالش‌های مشابهی، از جمله باور به تئوری‌های توطئه راجع به واکسن، روبرو هستند.
زحل ۱۸ ساله ساکن شهر کابل به من گفت نگران عوارض احتمالی واکسن کروناست. او می‌گوید شنیده که واکسن کرونا باعث لختگی خون و یا فلج شدن افراد شده است. با این‌حال، مراجعه به منابع بین‌المللی صحی نشان می‌دهد که خطر لختگی خون در میان افرادی که واکسن شده‌اند، ۱ در ۲۵۰ هزار است. نظام درمانی بریتانیا اعلام کرده که از میان هر یک میلیون نفری که واکسن کرونا دریافت کرده‌اند، فقط ۴ نفر با عارضه لختگی خون روبرو شده‌اند ولی با این‌حال، هیچ ارتباطی میان واکسن و لختگی خون به طور قطعی محرز نشده است. این نهاد می‌گوید در شرایط عادی و بدون واکسن کرونا نیز در بریتانیا حدود سه هزار نفر در ماه دچار لختگی خون می‌شوند.
همچنان مراجعه به منابع معتبر بین‌المللی نشان می‌دهد که مسئله فلج شدن در اثر واکسن کرونا صحت ندارد و معلوماتی که در این مورد، بیشتر در شبکه‌های اجتماعی، منتشر شد، گمراه‌کننده است.
شمار زیادی از پزشکان در افغانستان نیز می‌گویند واکسن کرونا در پیش‌گیری از شیوع کوید ۱۹ موثر است. آن‌ها می‌گویند تطبیق واکسن کرونا هیچ‌گونه عارضه غیرعادی به دنبال ندارد و شایعات مربوط به عوارضی مثل لختگی خون یا فلج شدن دقیق نیست.
داکتر خالد احدی، اطلاع‌رسانی درباره کرونا و روند واکسن و تاثیرات آن را از مهمترین مسئولیت‌های وزارت صحت عامه می‌داند و می‌گوید باید به مردم اطلاعات صحیح را رساند تا تحت تاثیر شایعات قرار نگیرند.
همزمان وحید مجروح، سرپرست وزارت صحت عامه‌ی افغانستان، امروز (چهارشنبه، ۱۹ جوزا ۱۴۰۰) در یک نشست خبری در شهر کابل، گفت که احتمال افزایش نرخ ابتلا به کوید ۱۹ در چهار هفته آینده در افغانستان وجود دارد و از مردم خواست که تدابیر صحی را با جدیت بیشتری دنبال کنند.
تاکنون بیش از ۸۲ هزار تن در افغانستان به کرونا مصاب شده‌اند که از این جمله نزدیک به شصت هزار نفر بهبود یافته و ۳۲۵۱ نفر (تا تاریخ نشر این گزارش) فوت کرده‌اند.
