آخرین یهودی افغانستان، عزم ترک وطن کرده است

زابلون سیمینتوف 61 ساله، تنها یهودی افغانستان است. وی بار فراق خانواده خویش را به دوش کشیده و طی جنگ‌های داخلی و حاکمیت طالبان در افغانستان زندگی کرده است تا در سرزمین خود بماند. روزگار کنون طور دیگری ورق خورده است و سیمینتوف با خروج نیروهای غربی از افغانستان و تلاش‌های جاری صلح برای آوردن صلح در این کشور که احتمالا منجر به بازگشت طالبان بر مسند قدرت می‌شود، قصد ترک وطنش را دارد.

وی در مصاحبه با رادیو آزادی افغانستان گفت:« بعد از جشن‌واره‌های معروف ما ( روش حنانه و یوم کیپور در ماه سپتامبر) افغانستان را ترک خواهم کرد. حتا فکر ترک وطنم برایم سخت است، اما اگر طالبان بازگردند، با سیلی از سرزمینم بیرونم خواهند کرد.» نگرانی‌های روزافزون سیمینتوف در مورد دو سال گذشتۀ زندگیش، او را مصمم به ترک افغانستان کرده است. وی که همسر و دو دخترش بیش از دو دهه در اسراییل زندگی کرده‌اند، گفت خواست خداوند بوده است که در افغانستان زندگی کند.

از آن‌جایی که واشنگتن از سال 2018 بدین سو دست به مذاکره با طالبان زده است، او نگران آیندۀ خود در این سرزمین است. سیمینتوف در مصاحبه با شبکه بی‌بی‌سی گفت:« مذاکرات صلح نگرانی‌هایی در مردم ایجاد کرده است؛ نگرانی‌هایی مبنی بر این که ممکن است طالبان بازگردند و مانند گذشته ( دهه 1990) رفتار کنند.» وی تنها کسی نیست که سرزمین خود را ترک می‌کند، سرزمینی که در اواسط قرن 20، به داشتن 40000 یهودی، افتخار می‌کرد، امروز تنها سیمینتوف را دارد. امروزه، اقلیت سیک‌های افغانستان از 200000 نفر در دهه 1980 به چندهزار نفر کاهش یافته است. همین اکنون نیز اکثر افراد اقلیت هندو و سیک‌، افغانستان را ترک کرده‌اند و دیگران‌شان نیز در صدد مهاجرت به هند هستند.

حملات نظامی به این اقلیت، معابد و رهبران‌شان را هدف گرفته‌اند و شماری از آن‌ها را کشته‌اند، این در حالی است که برخی از آن‌ها برای باج‌گیری دزدیده می‌شوند تا در قبال پرداخت پولی گزاف آزاد شوند. خطری وجود دارد مبنی بر این‌که اقلیت‌های غیر مسلمان افغانستان که بعد از کودتای پُر تلاطم کمونیست‌ها از این کشور گریختند، در صورتی که در مذاکرات صلح جاری و خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان تجدید نظر نشود، به کلی افغانستان را ترک کنند. بُشرا، دانش‌آموز 17 سالۀ دبیرستانی، در مصاحبه‌یی با رادیو آزادی افغانستان گفت:« به دلیل عقایدش مرتبا مورد اذیت و آزار قرار گرفته و ریشخندش کرده‌اند. همگان مرا به خاطر ظاهر، چشمان کوچک و پوششم مسخره می‌کنند.»

سونی سینگ، یکی از سیک‌های افغانستان که به هند مهاجرت کرده است، می‌گوید:« برای ما ادغام در جامعۀ جدید دشوار است، در حالی که امکان بازگشت به افغانستان برای ما وجود ندارد.»

مهاجرت سرنوشت‌ساز

علی‌رغم این که قانون اساسی فعلی افغانستان بر حمایت از اقلیت‌های مذهبی در برابر تبعیض تأکید می‌کند، این اقلیت‌ها دایما با تبعیض روبرو می‌شوند. در حالی که این اقلیت‌ها به دستاوردهایی نظیر محافظت محدود دولت و آزادی عقیده دست یافته‌اند و نمایندگانی در دولت دارند، آیندۀ آن‌ها به تجدید نظر در این مهاجرت مهم بستگی دارد. در حالی که طبق توافق‌نامۀ واشنگتن و طالبان احتمال خروج نیروهای ایالات متحده در 1 می از افغانستان کم است، رییس‌جمهور جو بایدن تمایل دارد بر این واقعیت تأکید کند که نظامی‌های کشورش در آیندۀ نزدیک افغانستان را ترک خواهند کرد. این خروج به بن‌بستی بین طالبان و دولت افغانستان می‌انجامد و به طوری مبهم بر فرایند صلح تأثیر می‌گذارد.

به هر صورت، آشکار است که اگر طالبان تندرو به قدرت بازگردند، اسلام سیاسی نقشی مهم در سیاست‌های این کشور ایفا خواهد کرد و شاهد تجدید حیات تفاسیر قوانین اسلامی در افغانستان خواهیم بود. عالمان دینی افغانستان و پژوهش‌گران اسلامی تأکید می‌کنند که تبعیض در قبال اقلیت‌های غیر مسلمان، هیچ جایی در اسلام ندارد. مولوی بلال‌احمد سفیر، پژوهش‌گر اسلامی در مصاحبه با رادیو آزادی افغانستان گفت:« اگر اقلیت‌های مذهبی بخواهند در افغانستان زندگی کنند، دولت افغانستان وظیفه دارد تا از آن‌ها و اموال‌شان محافظت کند و در قبال حقوقی که خداوند به تمام انسان‌ها ارزانی داشته است، پاسخ‌گو باشد.» در دهۀ 1990، طالبان و گروه‌های اسلام‌گرای تندرو تضمین دادند که از اقلیت‌ها محافظت می‌کنند، اما اکثر هندوها و سیک‌ها به هندوستان گریختند.

طالبان چند ماه قبل از سقوط خود در دسامبر 2001، در نظر داشتند بر هندوها فشار بیاورند که نشان‌های مشخصی بر لباس خود بچسبانند تا بتوان آن‌ها را از اکثریت مسلمان این کشور تمیز داد. سردار سینگ غزنی‌وال که 50 سال سن دارد و تمام تلاش خود را به خرج داد تا بتواند در افغانستان بماند. او حتا بعد از این که کار و اموال خود را در جنوب شرق غزنی از دست داد، برای سالیانی در یک  گوردواره/ نیایش‌گاه سیک‌ها در کابل زندگی کرد. اما پس از این که جنگجویان داعش سال گذشته به  گوردوارۀ «گوروهری رای» در کابل حمله کردند و 25 سیک را کشتند، تصمیم گرفت به هندوستان برود. غزنی‌وال در مصاحبه‌یی با رادیو آزادی افغانستان گفت: «هر گاه با بس یا تاکسی به جایی می‌روم، برادران مسلمان افغان من می‌پرسند که سردار! از کجای هندوستان آمده‌ای؟» آن‌ها حتا اهمیتی نمی‌دهند که من چگونه پشتو یا فارسی صحبت می‌کنم. وی افزود:« بنابراین، اگر من اهل افغانستان هستم، حتی اگر پشتو و فارسی را بسیار خوب صحبت کنم، با من مانند شهروندان دیگر و به طور مساوی رفتار نمی‌شود.» بیشتر شهروندان غیر مسلمان  افغانستان راه غزنی‌وال را پیش گرفته اند و این کشور را ترک می‌کنند. سیمینتوف در مصاحبه‌‌یی با رویترز گفت: «اگر وضعیت افغانستان وخیم‌تر شود، این کشور را ترک خواهم کرد.»