گردش‌گری در شهر بودا

بامیان ولایتی در مرکز افغانستان که دو پیکره‌ی بزرگ بودا با داشتن سی و پنج و پنجا و سه متر ارتفاع، دردل آن ولایت قد برافراشته بود ولی حکومت طالبان آن را نابود کرد. اما بامیان تنها این دو پیکره نیست، بلکه این ولایت باستانی و خوش آب و هوا افزون بر آنان صدها اثر و مناظر طبیعی را دل خود جای داده که سالانه پای دها هزار گردش‌گر داخلی و خارجی را به سمت خود می‌کشاند. بر اساس معلومات مسوولان محلی در بامیان که به رادیو نوروز ارائه کردند، در سال گذشته حدود 230 هزار گردش‌گر داخلی و 700 گردش‌گر خارجی از پارک ملی بند امیر در بامیان دیدن کردند.

اسحق موحد رییس اطلاعات و فرهنگ بامیان می‌گوید:« شیوع ویروس کرونا و بعضی نا امنی¬های اخیر در سال جاری باعث شد که صنعت گردشگ‌ری در بامیان با رکود مواجه شود.» به گفته‌ی اقای موحد به خاطر این دو عامل امسال تعداد گردش‌گران داخلی و خارجی به نصف آمار سال پار کاهش یافته است. آقای موحد افزود:« متاسفانه در سال 1399 به دلیل شیوع ویروس کرونا در افغانستان و جهان، آمار و بازار توریست سرد بود.»

آماری که ریاست اطلاعات و فرهنگ بامیان، در دسترس ما قرارد داد است نشان می‌دهد که در سال جاری یک هزار و 465 نفر گردش‌گر داخلی و 130 گردش‌گر خارجی از مرکز بامیان و 120 هزار گردش‌گر داخلی و 120 گردش‌گر خارجی از پارک ملی بندامیر دیدن کرده اند. بنابر گفته‌های آقای موحد: « تمام آمادگی‌ها برای سال 1400 خورشیدی گرفته شده است و نا امنی‌های اخیر در بامیان مهار شده و گردش‌گران داخلی و خارجی می‌توانند با خاطر آرام به این ولایت باستانی سفر کنند.»

آگاهی نداشتن بامیان‌نشینان از صنعت گردش‌گری مشکلی است که آقای موحد از آن یاد آوری می‌کند:« متاسفانه مردم بامیان در سطح توده و عام با گردش‌گری آشنایی ندارند و نمی¬توانند که از فرصت‌های گردش‌گری برای رونق اقتصاد خود کمک بگیرند.» طبق سخنان آقای موحد برای باشندگان محل و ولسوالی‌های بامیان فروختن «محصولات لبنی» برای گردش‌گران عیب شمرده می‌شود، و آن‌ها نمی‌توانند فرآورده‌های حیوانی را بفروشند و اقتصاد خود را بالا ببرند. در این ولایت کهن و باستانی مقدار کمی از صنایع دستی به فروش می‌رسد، و  آن هم بازارش رشد نیافته است. اما ریاست اطلاعات و فرهنگ بامیان از برنامه‌های که روی دست دارند یاد می‌کند: « ما در سال‌های آینده برنامه‌هایی را روی دست داریم برای آگاهی‌دهی مردم بامیان از صنعت گردش‌گری.»

پارک ملی بند امیر سالانه به بخش‌های خصوصی به اجاره داده می‌شود. ریاست اطلاعات و فرهنگ بامیان عواید پارک ملی بندامیر را در سال گذشته دو ملیون افغانی و عواید امسال این پارک را به دلیل ضربه دیدن از شیوع ویروس کرونا 9 صدهزار افغانی می‌گوید. بر بنیاد سروی‌ها و گفته‌های ریاست اطلاعات و فرهنک بامیان در سال‌های قبل عواید ناخالص گردش‌گری در سطح بامیان در همه ابعادش در حدود هفت ملیارد افغانی بر آورد شده است.

حسین محبی راهنمای گردش‌گری در صحبت تلفونی به رادیو نوروز گفت:« امسال نسبت به سال‌های قبل تعداد گردش‌گران داخلی و خارجی به دلیل شیوع و ویروس کرونا در افغانستان خیلی کم بود.» آقای محبی نبود فضا و هتل‌های مناسب را برای گردش‌گران داخلی و خارجی از مشکلاتی می‌داند که گردش‌گران همه ساله با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. به گفتۀ آقای محبی، هتل‌ها و مهمان‌خانه‌های بامیان ظرفیت جمعیت چندهزاری نفری را ندارد، و بیشتر گردش‌گران در زمان بازدید شان از بامیان با کمبود جا و مکان مواجه می‌شوند.

به گفته‌ی این راهنمای گردش‌گری، مغاره‌های کنده شده در دل کوه که محل زیست، آموزش و پرورش راهبان بودایی بوده است، جای خالی پیکره‌های بودا  که در سده‌های پنجم تا هفتم میلادی ساخته شده، شهر غلغله که تاریخ بنای آن به سده‌ی ششم میلادی می‌رسد و در سده‌ی سیزدهم توسط لشکر چنگیز ویران شد، شهر ضحاک که منسوب به ضحاک افسانه‌ا‌ی است که در شاهنامه از آن یاد شده و بندامیر که دارای هفت سد طبیعی است و دولت آن را پارک ملی اعلان کرده را از ساحات پر بازدید گردش‌گری در بامیان می گوید. عبدالطیف عظیمی سخنگوی والی بامیان در گفتگو با رادیو نوروز از کاهش آمار گردش گران در سال جاری سخن گفت:« ویروس کرونا روی رفت و آمد گردش‌گران در بامیان تاثیر منفی گذاشت، تا ماه سرطان سال گذشته مراکز و ساحات توریستی تاریخی ولایت بامیان مصدود بود، و کس اجازه بازدید از این ساحات را نداشتند.»

به گفته آقای عظیمی:« اداره‌ی محلی ولایت بامیان در تلاش است که در سال پیش رو با برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های توریستی، صنعت گردش‌گری را رونق بیشتر دهد.» بر اساس گفته‌های آقای عظیمی:« جهت رشد صنعت توریزم در ولایت بامیان قرار است، میدان هوای جدید اعمار گردد که بودجه این میدان هوای شامل بودجه 1400 خورشیدی گردیده است و در بهار پیش‌رو سرک پارک ملی بندامیر بندامیر اسفالت خواهد شد.» بامیان از ولایت‌های امن و تاریخی کشور به حساب می‌آید که همه ساله در فصل بهار و تابستان به دلیل آب و هوای گورا و دل پذیر شاهد هزاران گردش‌گر خارجی و داخلی است.