روز یکشنبه بیست و سوم جوزا، وزارت داخله‌ی افغانستان در خبرنامه‌ای اعلام کرد که چند نفر را در رابطه به سقوط پاسگاه‌های امنیتی در برخی ولایات، دستگیر کرده است. در خبرنامه‌ي وزارت داخله آمده است که این افراد کسانی‌اند که به عنوان «واسطه» برای تسلیمی پوسته‌های امنیتی به سود طالبان فعالیت می‌کردند.
اخیراً چندین پاسگاه امنیتی در غرب افغانستان پس از آن سقوط کرد که موی‌سفیدان محل، با وساطت و پادرمیانی زمینهٔ تسلیمی نیروهای نظامی به طالبان را آماده کرده بودند.
در تازه‌ترین مورد حسام الدین شمس، والی بادغیس در گفتگو با رسانه‌ی نوروز به این مساله اشاره کرد که برخی با اسم «ریش‌سفید» تلاش می‌کنند که روحیه‌ی نیروهای نظامی را تضعیف کرده و آنان را به تسلیم شدن، تشویق کنند. همینطور آقای شمس گفت که به نیروهای نظامی و دفاعی سپرده است که با هر کسی که به عنوان ریش‌سفید و برای پادرمیانی به پاسگاه‌های امنیتی مراجعه می‌کند، «بسان دشمن» رفتار شود.
والی بادغیس به نیروهای نظامی و دفاعی سپرده است که با هر کسی که به عنوان ریش‌سفید و برای پادرمیانی به پاسگاه‌های امنیتی مراجعه می‌کند، «بسان دشمن» رفتار شود.
واکنش تند والی بادغیس به پادرمیانی موی‌سفیدان و از سویی خبرنامه‌ی وزارت داخله مبنی بر دستگیری چند فرد به جرم پادرمیانی برای تسلیمی پاسگاه‌ها این پرسش را مطرح می‌کند که چرا موی‌سفیدان اقدام به میانجی‌گری می‌کنند؟ آیا وساطت آنان به تحریک و تشویق طالبان، و همانطور که ادعا می‌شود در راستای تضعیف نیروهای امنیتی بوده است؟
جبر طالبان یا جبر محاصره؟
با آن‌که برخی منابع در بادغیس ادعا کردهاند که موی‌سفیدان، از سوی طالبان برای پادرمیانی تحت فشار قرار می‌گیرند، عزیز بیک، رئیس شورای ولایتی بادغیس در صحبت با رادیو نوروز، این ادعا را رد می کند. آقای بیک با تایید صحبت‌های والی مبنی بر اینکه برخی موی‌سفیدان به عنوان واسطه، زمینه تسلیمی پاسگاه‌ها را فراهم کردهاند، می‌گوید که این افراد مستقلا دست به این کار زده‌اند و هیچ فشاری بر آنها وجود نداشته است..
محمد موسی جناب، نماینده‌ی بادغیس در دور شانزدهم مجلس نمایندگان نیز در صحبت با رادیو نوروز تایید کرد که طالبان متنفذین روستاها را به پادرمیانی مجبور نکرده‌اند.
با این‌حال، عزیز بیک، رئیس شورای ولایت در گفتگو با رادیو نوروز توضیح داد که محاصره‌ٔ طولانی یک ولسوالی از سوی طالبان و ناامنی مداوم، باعث می‌شود که موی‌سفیدان برای خلاصی از وضعیت برای تسلیمی پاسگاه‌های امنیتی پادرمیانی کنند.
محاصره‌ی طولانی مدت یک ولسوالی، باعث آسیب‌های زیادی به مردم محل می‌شود، عدم دسترسی به تسهیلات پزشکی و قطع ارتباط با خارج از ولسوالی، مردم را در مضیقه قرار می‌دهد و موی سفیدان برای خلاص شدن از وضعیت، به پادرمیانی روی می‌آورند.
محاصره‌ٔ طولانی یک ولسوالی از سوی طالبان موی‌سفیدان را وامی‌دارد که برای خلاصی از وضعیت نیروهای امنیتی را به ترک پاسگاه‌هایشان ترغیب کنند
عزیز بیک در صحبت با رادیو نوروز می‌گوید: «محاصره‌ی اقتصادی مردم را خسته می‌سازد. مردم با طالبان ارتباط می‌گیرند و از آنان می‌خواهند که به محاصره پایان دهند. طالبان به آنها می‌گویند اگر پاسگاه امنیتی محل‌شان تسلیم شود، دست از محاصره برمی‌دارند. به همین جهت موی‌سفیدان به خاطر نفع مردم پادرمیانی کرده و پاسگاه را برای تسلیم شدن، قانع می‌سازند.»
آقای بیک همچنین می‌افزاید که محاصره‌ی اقتصادی یک ولسوالی، به عنوان یک اهرم فشار از سوی طالبان بر مردم محل و پاسگاه امنیتی تحمیل می‌شود.
همچنین، حسام‌الدین شمس، والی بادغیس نیز در صحبت با رادیو نوروز تایید کرد که مردم و بزرگان ولسوالی جوند پس از سه سال محاصره‌ی اقتصادی این ولسوالی، از نیروهای دولتی خواستند که پاسگاه‌های امنیتی را ترک کنند. والی بادغیس می‌گوید که طالبان در طول سه سال محاصره تمام راه‌های ارتباطی ولسوالی را بسته بودند و حتی انتقال علوفه برای چهارپایان را هم ممنوع کرده بودند. نیروهای دولتی با توجه به درخواست موی‌سفیدان، «به طور موقت» ولسوالی را ترک کردهاند.
همه این‌ها در حالی است که وزارت دفاع افغانستان تخلیه چندین پاسگاه امنیتی در هفته‌های اخیر را «عقب‌نشینی تاکتیکی» خوانده است. روح‌الله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع، هفته پیش در گفتگویی با رادیو نوروز تاکید کرد که ترک پاسگاه‌های امنیتی در برخی ولسوالی‌ها نه سقوط، بلکه عقب‌نشینی تاکتیکی بوده است. سخنگوی وزارت دفاع می‌گوید تعبیر سقوط از سوی طالبان تبلیغ می‌شود و برخی به صورت ناآگاهانه آن را استفاده می‌کنند.. آقای احمدزی با قبول ضعف در رساندن اکمالات، اطمینان داد که به زودی ولسوالی‌هایی که دولت از آنها عقب‌نشینی کرده، دوباره به تصرف نیروهای امنیتی در خواهد آمد.
نارضایتی محلی، تهدیدی برای حکومت
محمد موسی جناب، می‌گوید مردم مناطقی که پاسگاه‌های امنیتی آن تخلیه شده، دل خوشی از دولت و عملکرد آن نداشته‌اند. آقای جناب می‌گوید وجود فساد در ساختار پولیس و ضعف عملکرد این نهاد، باعث شده که مردم طالبان را به دولت ترجیح دهند و برای برچیده‌شدن پوسته‌های امنیتی پادرمیانی کنند.
محمد صدر، دانش‌آموخته‌ی جامعه‌شناسی سیاسی در گفتگو با رادیو نوروز بر این باور است که نارضایتی مردم محل از دولت، باعث می‌شود که در درازمدت، بحران مشروعیت تشدید یافته و دولت، با بحران‌های متعدد و در نتیجه با سقوط مواجه شود.
در روستاها که دغدغه اصلی ارزش‌های دموکراتیک نیست، مردم به خاطر تامین امنیت و دسترسی به عدالت به طالبان متمایل می‌شوند.
آقای صدر بر این باور است که اگر دولت نتواند در تامین خواسته‌های مردم موفق باشد، نارضایتی عمومی افزایش می‌یابد و در درازمدت، دولت حمایت مردمی خود را از دست می‌دهد؛ به ویژه در روستاها که دغدغه اصلی ارزش‌های دموکراتیک نیست و به خاطر تامین نیازهای اولیه‌شان، بخصوص امنیت و دسترسی به عدالت به طالبان متمایل می‌شوند.
او با اشاره به تجربه‌ٔ تاریخی سال‌های ۱۹۹۴ اشاره می‌کند که یکی از عوامل موفقیت طالبان در سال‌های اول ظهور این گروه، نارضایتی مردم از حکومت مجاهدین بود، این نارضایتی باعث شد که طالبان در اوایل ظهورشان از سوی مردم مقبولیت بیابند و پیشرفت چشم‌گیری داشته باشند. به باور آقای صدر دولت کنونی باید از تجربه‌ی سال‌های ۱۹۹۴ بیاموزد.
بازداشت افراد میانجی برای تخلیه‌ی پاسگاه‌ها در حالی مطرح می‌شود که در یک ماه اخیر سقوط پی‌هم ولسوالی‌ها باعث نگرانی بسیاری از شهروندان شده است. از آغاز ماه می تاکنون نزدیک به بیست ولسوالی، در ولایات مختلف افغانستان سقوط کرده است. در تازه‌ترین مورد نیز بنابر برخی از گزارش‌ها، دیروز بیست و سوم جوزا، نیروهای امنیتی مراکز ولسوالی‌های اوبه و تولک غور را ترک کردهاند.
