یادداشت: محمد مقیت عاصم شاه در سال 2011 به وزارت خارجه‌ی پاکستان پیوست. او یک دیپلومات حرفه‌ای است که در گفتگوهای دوجانبه، چند جانبه و مدیریت بحران تخصص دارد. آقای محمد مقیت عاصم شاه به زبان‌های فارسی، اردو، انگلیسی، عربی و آلمانی صحبت می‌کند. او از سال 2015 تا 2018 در ایران ماموریت دیپلوماتیک داشت و در آن جا با زبان فارسی و آیین‌های مرتبط به نوروز آشنا شد. او در یک خانواده‌ی صوفی مشرب پنجابی در سال 1985 به دنیا آمد. خانواده‌ی محمد مقیت عاصم شاه به مکتب تصوفی سهروردیه تعلق دارند. او از نواده‌گان شیخ بهاالدین زکریا ملتانی است. محمد مقیت عاصم شاه که از کودکی با جشن نوروز آشنایی دارد به این باور است که نوروز یکی از میراث‌های فرهنگی مهم و بزرگ این خطه است و میتواند مردمان کشورهای منطقه را به هم بیشتر از این نزدیک کند. در زیر گفتگوی اختصاصی او را با وبسایت نوروز میخوانید:
نوروز: اولین بار نام نوروز را در کجا شنیدید و نگاه تان به این جشن چیست؟
محمد مقیت عاصم شاه: من در کودکی در خانواده‌ی خود نام نوروز را شنیدم. ما یک خانواده‌ی متصوف استیم و با شعر و ادب فارسی َآشنایی داریم. پدرم که زبان فارسی میدانست و دستی در تصوف داشت، هر سال از نوروز گرامیداشت میکرد. برای من و خانواده‌ام نوروز نشانه‌ی زایش دوباره‌ی طبیعت، نو شدن و آغاز دوباره است. شیوه‌ی گرامیداشت خانواده‌ی ما از نوروز متفاوت از ایران و افغانستان بود. پدرم در روز نوروز لباس نو میپوشید و به هر عضو خانواده هدیه میداد. گاهی کتاب میخرید و آن را تحفه میداد و به همه آرزوی خوشبختی و خوشحالی میکرد. این رسم نوروزی تا حال در خانواده‌ی ما وجود دارد. من یک دوره‌ی ماموریت دیپلوماتیک را در ایران سپری کردم و در آن جا با فرهنگ و سنت‌های نوروزی، هفت سین و دیگر آیین‌های مرتبط به آن بیشتر آشنا شدم. در مورد رسم و رواج‌های نوروزی در افغانستان نیز زیاد شنیده‌ام. از دید من نوروز امید میآفریند، نوید دوباره میدهد و با آن طبیعت نو میشود. من این جشن و آیین‌های آن را میراث فرهنگی بزرگ منطقه‌ای میدانم که کشورهای ما در آن واقع است. نوروز در سطح پاکستان جشن شناخته شده است. نوروز را برخی از جوامع در ایالت‌های خیبرپشتونخوا و بلوچستان به طور وسیع و گسترده جشن میگیرند. در این مناطق جوامعی زنده‌گی میکنند که در کنار مجاورت جغرافیایی با افغانستان و ایران، نزدیکی فرهنگی نیز با مردمان این کشورها دارند. به همین دلیل نوروز بخشی از فرهنگ عمومی در پاکستان شناخته میشود.
نوروز: نوروز نه تنها در ایالت‌های خیبرپشتونخوا و بلوچستان که در پنجاب هم برگزار میشود به نام متفاوت؟
محمد مقیت عاصم شاه: دقیقا. جشن نوروز در برخی از نواحی ایالت پنجاب برگزار میشود. همان طوری که همه میدانند پنجاب ایالت زراعتی است. پنجاب سرزمین کشتزارهای بزرگ و جلگه‌های وسیع است. همان طوری که معیشت روستاهای پنجاب متکی به کشاورزی است فرهنگ آن هم دهقانی میباشد. به همین دلیل آغاز بهار، نو شدن طبیعت و شروع فصل جدید کار و کشاورزی را دهقانان پنجابی ما جشن میگیرند. این جشن را در پنجاب “عالم بستاک” میگویند که چیزی شبیه به جشن دهقان و نوروز در افغانستان، ایران و کشور های دیگر است. تمام جوامع کشورهای این منطقه به یک نحوی با سنت برگزاری نوروز رابطه دارند.
نوروز: نوروز در سال 2017 در یونسکو به عنوان یکی از میراث‌های فرهنگی بشر ثبت شد، از نقش پاکستان در جهانی‌سازی جشن نوروز بگویید؟
محمد مقیت عاصم شاه: پاکستان نقش مهم در جهانی‌سازی جشن نوروز و ثبت آن در سازمان ملل متحد داشت. ما هم مثل دیگر کشورهای حوزه‌ی نوروز تلاش کردیم تا این جشن باستانی، در فهرست میراث‌های معنوی بشر در سازمان ملل متحد ثبت شود. نوروز سنت فرهنگی بسیاری از کشورهای مسلمان‌نشین این منطقه است. ما اشتراک فرهنگی عمیق با افغانستان، آسیای میانه، ایران، ترکیه و دیگر کشورهای این خطه داریم. باور ما این بود و است که جهانی شدن نوروز و برجسته شدن میراث‌های فرهنگی مشترک کشورهای منطقه که نوروز یکی از آنها است، روابط کشورها و ملت‌های ما را گسترده میسازد و نقش فرهنگی ما را در جهان گسترش میدهد. علاوه بر اینها پاکستان همیشه در نشست‌های کشورهای عضو نوروز شرکت فعال داشته است. پاکستان عضو کشورهای حوزه‌ی نوروز است و نقش خود را در این زمینه آن طوری که لازم است ایفا کرده است. منطقه‌ای که کشورهای ما در آن واقع است تاریخ طولانی و فرهنگ غنی دارد و تقریبا یک پنجم جمعیت جهان در آن زنده‌گی می‌کند. بنابراین حق این کشورها و مردمان آن است که سنت‌های پسندیده و آیین‌های شان مثل جشن نوروز رسمیت جهانی داشته باشد. این سنت به فرهنگ بشری غنا بخشیده اند.
نوروز: در سال‌های اخیر رییس‌جمهور و نخست‌وزیر پاکستان در رسانه‌های اجتماعی، نوروز را به مردم پاکستان و کشورهای منطقه شادباش میگویند این رسم از گذشته است یا جدید؟
محمد مقیت عاصم شاه: این رسم از گذشته است. همیشه مقام و بلندپایه‌گان پاکستان جشن نوروز را تبریک گفته اند و برای مردمان این منطقه آرزوی بهروزی کرده اند. استفاده از رسانه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر بسیار رایج شد و رهبران کشورهای مختلف جهان از آن استفاده میکنند. رییس‌جمهور و نخست‌وزیر کشور ما هم مثل دیگر رهبران جهان روزهای مناسبتی را در رسانه‌های اجتماعی تبریک میگویند تا به مخاطبان بیشتر برسد. این رسانه‌ها وسایل جدید مخابره‌ی پیام است، اما همیشه رهبران کشورهای ما پیام‌های نوروزی داشتند و این رسم قدیمی است، نه چیز جدید.
نوروز: سال گذشته دولت پاکستان جشن نوروز را در یکی از باغ‌های اسلام‌آباد برگزار کرد که همسر رییس‌جمهور میزبان آن بود، آیا در سال جاری هم برنامههای برای آن در نظر گرفته شده است؟
محمد مقیت عاصم شاه: امسال نوروز مصادف است با برگزاری نشست وزیران خارجه‌ی کشورهای سازمان همکاری‌های اسلامی در اسلام‌آباد. به همین دلیل جشن نوروز به موقع برگزار شده نمیتواند به دلیل این که بلندپایه‌گان دولت پاکستان مشغول تدارک نشست وزیران خارجه‌ی کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی در اسلام‌آباد هستند ولی اطمینان دارم که در یک فرصت دیگر دولت پاکستان به طور رسمی جشن نوروز را برگزار خواهد کرد.
نوروز: سپاس از شما
محمد مقیت عاصم شاه: به همه نوروز خوش آرزو دارم.