تقابل کرملین و ٖالکسی ناوالنی

شهرهای روسیه شاهد اشتراک گستردۀ مردم در تظاهرات ضد حکومتی است. تظاهرکننده‌گان در حمایت از الکسی ناوالنی فعال سیاسی و مبارز ضد فساد که بعد از بازگشت از آلمان فورا دستگیر و به زندان منتقل شد، شعار می‌دهند. بخشی از مردم روسیه به تغییراتی که ولادمیر پوتین در قانون اساسی این کشور وارد نموده به شدت مخالفند. این تغییرات که به رییس‌جمهور صلاحیت زیادی می‌دهد و نقش مجلس دوما/پارلمان روسیه را بالا می برد مورد حمایت پوتین است. تغییرات قانون اساسی به یک نحوی حضور پوتین در قدرت را تا سال ۲۰۳۶ تضمین کرده است.  مجلس دوما که وظیفۀ آن دادن مشورت به حکومت است، در اختیار طرف‌داران ولادمیر پوتین قرار دارد. بسیاری‌ها بر این نظر اند که پوتین در فکر بعد از تمام شدن دورۀ ریاست جمهوری خود، یعنی بعد از سال 2024 است. او حق شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آن سال را ندارد ولی می‌خواهد نقش خود را در سیاست روسیه هم‌چنان تقویت کند و به همین خاطر در قانون اساسی تغییر وارد کرد. ناوالنی و طرف‌داران او به ادامۀ حکومت پوتین و نقشش در سیاست روسیه مخالف اند و آن را به ضرر این کشور و سبب تقویت فساد مالی و اداری می‌دانند.

وضعیت مخالفان در روسیه بسیار دشوار است. مخالفان سیاسی پوتین به طور مرموز به قتل می‌رسند و به زندان می‌روند. قتل یکی از چهره‌های سیاسی و فعال روس باریس نمتسوف که در سال 2015 به شکلی وحشیانه در حاشیه‌ی 200 متری قصر کرملین به قتل رسید، مردم روسیه را شوکه کرد و صدمۀ بزرگی در جامعه روسیه به وجود آورد. دعواهای زیادی برای یافتن قاتلان این مخالف صورت گرفت و شخص پوتین نامه‌یی به مادر او نوشت که حکومت حتما قاتلان را شناسایی و مجازات می‌کند. اما انگشت طرف‌داران نمتسوف به کرملین است.

نمتسوف در حکومت بوریس یلتسین که از پس از میخاییل گرباچف در سال ۱۹۹۲ روی کار آمد، کار کرده بود و از نخبگان سیاسی و اصلاح‌طلب جوان به شمار می‌رفت. در سال 2017 دادگاهی در مسکو 5 مرد را که از اهالی «شیشان» و «انگشتی» بودند به جرم قتل نمتسوف به مدت هفت تا یازده سال زندان محکوم کرد. مقام‌های روسیه می‌گویند که نمتسوف به خاطر انتقاد از اسلام کشته شد، اما مخالفان این ادعای کرملین را رد کرده، می‌گویند که نمتسوف به دستور مستقیم رسلان کریموف یکی از فرماندهان سابق نیروهای ویژۀ روسیه کشته شده است. کریموف در منطقۀ شیشان وظیفه اجرا می‌کرد و به رمضان قادروف حاکم شیشان پاسخ‌گو بود. مخالفان ادعا دارند که قتل نمتسوف هدیه‌یی بود از طرف رمضان قادروف به استادش ولادمیر پوتین. رسلان کریموف توقیف نشد و به خارج از روسیه فرار کرد.

بعد از فروپاشی شوروی در روسیه حزب‌های زیادی به فعالیت شروع کردند. یکی از آن‌ها حزب پوتین به نام روسیۀ یگانه است. رییس این حزب دیمیتری میدویدوف نخست‌وزیر و رییس‌جمهور سابق روسیه است. از زمان تاسیس، این حزب تمامی انتخابات‌های مجلس و ریاست‌جمهوری روسیه را برنده شده است. در انتخابات‌های سال‌های 2003 و 2007 و 2011 و 2018همین حزب برنده شد. سال 2012 پوتين از نام این حزب نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شده بود. الکسی ناوالنی که این روزها در حمایت از او تظاهرات صورت می‌گیرد، مخالف حزب روسیۀ یگانه است. ناوالنی حزب روسیۀ یگانه را حزب دزدان و فاسدان می‌نامد.

سال گذشته وقتی همه‌پرسی/ریفراندوم برای تغییرات در قانون اساسی روسیه صورت گرفت، و به نفع پوتین تمام شد و در قدرت ماندن او را تا سال 2036 تضمین کرد، طرف‌داران ناوالنی آن را یک انتخابات فرمایشی خواندند. گفته می‌شود در ماه اگست، یک ماه پیش از ریفراندوم ناوالنی از سوی «خدمات سری روسیه» زهر داده شد، و برای درمان به آلمان رفت. بعد از غیبت 149 روزۀ خود ناوالنی در نخستین ماه سال 2021 به روسیه برگشت و از تهدید مقامات روسیه مبنی بر این که اگر پای خود را در روسیه گذارد، دستگیر می‌شود ابایی نکرد. بعد از رسیدن به روسیه او را مقامات دولتی روسیه دستگیر و روانۀ زندان کردند. قضیۀ ناوالنی روابط روسیه با اروپا را در بدترین شرایط ممکن قرار داده است. مسکو سی تن از دیپلومات‌‌های اروپایی را از خاکش اخراج کرد. یکی از این دیپلومات‌ها آلمانی و دیگری لهستانی و سویدی بودند. با وجود این که روسیه انتقادهای اروپا در قضیه الکسی ناوالنی را بی اساس دانسته، آن را دخالت در اموری داخلی خود می‌داند.

جو بایدن رییس‌جمهور امریکا هم از روسیه شدیدا انتقاد کرد. روسیه برای الکسی ناوالنی 44 ساله که ضد فساد مبارزه می‌کند، 2 سال و 8 ماه حکم به زندان داده است. اما ناوالنی مسوولان را متهم می‌سازد که آن‌ها می خواهند او را ساکت کنند. ما شاهد تظاهرات در سراسر روسیه برای آزادی ناوالنی بودیم. ناوالنی که زیاده از ده سال می‌شود، در زمینۀ مبارزه با فساد در روسیه فعالیت می‌کند، امروزه یکی از چهره‌های معروف و تأثیر‌گذار روسیه به شمار می‌رود. او در انتخابات سال 2013 برای ریاست شهرداری مسکو جای دوم را اشغال کرد، با کسب 27 در صد آرا. سال 2017 او سازمان مبارزه با فساد را رهبری می‌کرد. از سال 2010 او را چندین مرتبه با تهمت‌های اداری، جنایی و شهروندی و دیگر عیب‌نامه‌ها دادگاهی کردند. طرف‌داران او این همه را بی‌اساس و سیاسی می‌دانند. او پنج مرتبه در دادگاه حقوق بشر اروپا برای دفاع از حقوق انسانی از مقامات روسیه شکایت کرد و غالب شد. سال 2009 روزنامه ویدیماست او را شخص سال اعلان کرد. در سال 2012 هم روزنامۀ تایم/ Time ناوالنی را در قطار 100 شخصیت تاثیر گذار جهان معرفی کرد. او در شبکه‌های اجتماعی خیلی فعال است. و از همه پربیننده‌ترین، برنامه‌های او در یوتیوب هستند. فقط یک ویدیوی او در بارۀ قصر جدید پوتین زیاده از 100 میلیون بیننده دارد. به همین خاطر کرملین از او احساس خطر می‌کند.