اکثریت شرکت‌کننده‌گان اولین نظرسنجی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در مورد صلح خواستار توافق صلحی با طالبان بودند که حفظ دستاوردهای پس از سال 2001 افغانستان را تضمین کند و حقوق زنان در آن قربانی نشود. در ماه مارچ سال 2016 انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان یافته‌های این نظرسنجی را منتشر کرد. کار این نظرسنجی قبل از اکتبر سال 2015 آغاز یافته بود و مراحل ابتدایی و برنامه‌ریزی آن به ماه‌های قبل از آن بر می‌گشت. در آن زمان که عمر زیادی از حکومت وحدت ملی نمی‌گذشت، تلاش‌های جدی و سریع برای گفت‌وگو با طالبان و پاکستان به راه افتاده بود.
محمداشرف‌غنی که در سپتامبر سال 2014 پس از یک انتخابات جنجالی زمام امور را به دست گرفت، در اولین سفر خارجی‌اش به پاکستان رفت. او در آن جا با رهبران سیاسی و نظامی وقت پاکستان گفت‌وگو کرد. آقای غنی در این سفر از پاکستان تقاضا کرد که رهبران گروه طالبان را به میز مذاکره بیاورد و گفت‌وگوهای کابل و طالبان را تسهیل کند. در آن زمان قدرت‌های بزرگ از جمله ایالات متحده هم از پاکستان خواسته بودند که زمینۀ گفت‌وگوی مستقیم میان طالبان و حکومت وحدت ملی را فراهم سازد. در آن زمان دولت افغانستان هم برخی از خواست‌های پاکستان را پذیرفت. محمداشرف‌غنی به رغم مخالفت بیشتر نیروهای سیاسی در داخل، به استخبارات پاکستان اجازه داد که از زندانیان پاکستانی از جمله از بازداشتی‌های سازمان تحریک طالبان پاکستان در زندان‌های افغانستان، بازجویی کند.
انتظار کابل این بود که پاکستان در پاسخ به اقدامات افغانستان، زمینۀ گفتگوی دولت افغانستان و طالبان را فراهم سازد. پاکستان در آن زمان شماری از رهبران طالبان را به میز مذاکره با دولت افغانستان حاضر کرد، اما آن دسته از رهبران طالبان که در قطر مستقر اند، گفتند که رهبران این گروه زیر فشار به مذاکره با دولت افغانستان تن داده اند و چنین گفت‌وگوهای مورد قبول صفوف آنان قرار نخواهد گرفت. ولی به رغم این موضع‌گیری، نماینده‌گان دولت افغانستان وطالبان یک بار در اسلام‌آباد گفت‌وگو کردند، اما افشای خبر مرگ ملا محمدعمر سبب شد که این گفت‌وگوها متوقف شود.
انستیتوت مطالعات استراتژیک در زمانی که تلاش برای مذاکره با طالبان در جریان بود و پاکستان به صورت علنی تعهد داده بود که گفت‌وگو با طالبان را تسهیل می‌کند، اقدام به برنامه‌ریزی یک نظرسنجی کرد تا نظرات شهروندان افغانستان در مورد صلح با طالبان بازتاب یابد. در اولین نظرسنجی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان 1500 شهروند شرکت کرده بودند. این 1500 متعلق به اقشار، طبقات اجتماعی و هویت‌های گوناگون بودند. برمبنای آماری که ادارۀ احصاییه از جمعیت کشور داده بود، روش تحقیق استوار شد. این 1500 تن در 15 ولایت مختلف از جمله، کابل، بلخ، قندهار، هرات وجلال‌آباد زنده‌گی می‌کردند.
در مراحل آخر نظرسنجی آشکار شد که تلاش‌های حکومت برای آوردن رهبران طالبان به میز مذاکره ناکام مانده است. 70 در صد شرکت‌کننده‌گان این نظرسنجی نیز به این باور بودند که تلاش‌های صلح حکومت ناکام مانده است. بیش از 68 در صد شرکت‌کننده‌گان این نظر سنجی گفته اند که در تلاش‌های صلح و توافق احتمالی پایان جنگ باید حقوق زنان قربانی نشود. درصد بالایی از شرکت‌کننده‌گان هم قدرت‌های منطقه‌یی از جمله پاکستان را عامل دوام جنگ در افغانستان عنوان کرده اند. در این نظرسنجی میزان محبوبیت گروه طالبان و حامیان آنان در داخل کشور، بسیار کم گزارش شده است.
اولین نظرسنجی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، پیشنهادهایی هم برای بازیگران داخلی و خارجی افغانستان در مورد صلح دارد. در گزارش اولین نظرسنجی این انستیتوت آمده است که حمایت عمومی، شرط بقا و تطبیق یک توافق صلح احتمالی است. توافق صلحی پایدار است که مورد قبول اکثریت شهروندان کشور باشد. توافقی مورد قبول اکثریت شهروندان کشور قرار خواهد گرفت که نظرات شان در آن لحاظ شود. نویسنده‌گان گزارش اولین نظرسنجی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در مورد صلح نوشته اند که اگر در توافق احتمالی صلح با طالبان حقوق زنان ودیگر دستاوردهای پس از سال 2001 قربانی شود، اکثریت شهروندان افغانستان از آن حمایت نخواهند کرد. وقتی شهروندان افغانستان از یک توافق احتمالی صلح حمایت نکنند، روشن است که تطبیق آن توافق، دشوار خواهد بود. نشر نظرات مردم در مورد صلح در مارچ سال 2016 یک اقدام بسیار به موقع بود. بسیاری از نگرانی‌های آن زمان مردم افغانستان، با شرایط امروز نیز مرتبط است. امروز هم مردم نگران از دست رفتن دستاوردها، نظم سیاسی پس از بن، حقوق و آزادی‌های زنان هستند.
گزارش مفصل نتایج این نظرسنجی را می‌توانید از این‌جا دانلود کنید:
https://aiss.af/persian/assets/aiss_publication/65b86340b0a15455fdc61a3fe88c3ca0.pdf
