نگاهی به موسیقی راک در افغانستان

موسیقی راک در افغانستان ریشه در دهه‌ی چهل خورشیدی دارد که با ایجاد گروه‌های موسیقی « چهار برادران»، «ستاره‌ها» و «شاین » آغاز شده بود و مایه‌های از این ژانر در آثار احمدظاهر که در برخی از کارهای هنری‌اش متاثر از الویس پرسلی‌‌ سلطان موسیقی راک در دهه‌ی هفتاد میلادی است نیز دیده می‌شود، اما به صورت مشخص‌ از دهه‌ی چهل تا شصت خورشیدی هیچ گروه و‌ یا هنرمندی در افغانستان به این ژانر نپرداخته است، ولی پس از سقوط طالبان اولین آهنگی که با شعر فارسی در این ژانر در افغانستان اجرا شد، تک آهنگ‌ « سلامالیک کابل»  به آواز فرهاد دریا بود.  آن طوری که به نظر می‌رسید از آن استقبال نشد. اما این سبک با ایجاد نخستین گروه موسیقی بلوز و راک در هرات با مفهوم وسیع تری وارد موسیقی افغانستان شد.

گروهی زیر نام « مورچه‌ها» در سال ۲۰۰۵ میلادی در هرات فعالیت شان را آغاز کردند که مدیریت آن ‌را مسعود حسن‌زاده به دوش داشت، در فاصله‌ی کوتاه به دنبال ‌آن سه گروه دیگر موسیقی راک به نام‌های « رویاهای کابل»، «منطقه‌ی ناشناخته» و «صفحه‌ی ‌سفید » نیز فعالیت شان‌را آغاز کردند. این گروه‌ها هرکدام نوع متفاوتی از راک ارائه می‌کردند. گروه « مورچه‌ها» نخستین گروه بلوز و راک بود، گروه « رویا های کابل Kabul Dreams » نخستین گروه ایندی‌راک یا راک مستقل،گروه « منطقه‌ی‌ ناشناخته، Unknown District » نخستین گروه راک در سبک هیوی‌متال‌ که یکی از ژانرهای فرعی موسیقی راک است. و گروه « صفحه‌ی‌ سفید » به عنوان اولین گروه هارد‌راک که اعضای آن متشکل از دانش‌جویان انستیتوت ملی موسیقی افغانستان بودند، وارد موسیقی افغانستان شده به فعالیت آغاز‌ کردند.

در سال ۲۰۱۱ جشن‌واره‌ای زیر نام « فیستیوال موسیقی مدرن آسیای میانه » توسط « تراویس بیرد » اهل استرالیا به مدت یک‌ ماه در کابل برگزار شد و هدف آن نزدیک ساختن راکر های آسیای میانه با کابل بود که این خود تاثیر زیادی بالای کنش‌گران این ژانر موسیقی در کشور گذاشت. در کنار این گروه‌های راک‌ خواننده‌های تجربی راک در بیرون و داخل کشور نیز ظهور کرده اند که به تنهایی فعالیت دارند. زهره آتش و  آریانا دلاوری از خواننده‌گان راک‌اند که در امریکا فعالیت دارند، شکیب مصدق که در آغاز خواننده‌‌ی گروه مورچه‌ها بود و فعلا به تنهایی در بیرون از کشور فعالیت دارد و روی موسیقی معترض افغانستان تا کنون در سبک راک کارهای ارزش‌مندی کرده است، غوغا تابان، حسن آذرمهر و ذبیح هدایت نیز از هنرمندانی اند که دراین سبک در کابل گاه‌گاهی آهنگ می‌خوانند.

ولی این سبک تا هنوز در افغانستان آن‌چنان جا نیفتاده و اثری هم که درین سبک تا هنوز توسط راکرها خلق شده، تمامی معیارهای این سبک را نتوانسته پوره کند، این سبک اینستر‌ومنت‌ها و ریتم‌های خاص خود را دارد. ترانه نیز درین ژانر متفاوت است، ولی برخی از هنرمندان با بازخوانی آثار گذشته که شعر محور است در این سبک‌ کار می‌کنند، ذبیح هدایت یکی از آن خواننده‌گانی است که درین آواخر به بازخوانی برخی از آثار موسیقی پاپ در ژانر راک‌ پرداخته که از سوی مخاطبانش استقبال گسترده شده است.