ترکیه سرزمینی است که در دل آب‌های دریای سیاه، دریای مدیترانه، دریای اژه و دریای مرمره موقعیت دارد. مردمش ادیان و مذاهب مختلف دارند که با یک زبان مشترک با لهجه‌های مختلف تحت یک هویت مشترک در این کشور با تمدن زنده‌گی می‌کنند. می‌توان گفت انسانیت دین نخست مردمان این سرزمین است. مردمان این جا دست و دل باز، مهمان‌نواز و یاری رسان اند. بیشتر ساکنان اطراف دریای سیاه با این صفات مشهور و محبوب اند. سفره های هفت رنگ آن‌ها برای مسافرانی که از راه می‌رسند همیشه هموار است که این رسم شان بیشتر با فارسی‌زبانان افغانستان و دیگر کشورهای منطقه شبیه و یک‌سان است.
جشن نوروز و میلۀ بهار از سنت‌های دیرین این ملت محسوب می‌شود. در فرهنگ فارسی‌زبانان و فرهنگ ترک‌ها تنها واژه‌ها مشترک نیست، بلکه رسم و رواج‌ها، عنعنات، غذاها، لباس‌ها، بازی‌ها و مشترکات دیگری در روابط این دو حوزۀ فرهنگی باعث محکم‌تر و قوی‌تر شدن روابط بیشتر شان است. این که مردم بیرون، ترکیه را با چه دیدگاهی تحلیل می‌دارند نمی‌دانم. ولی سیر، سفر و زنده‌گی در این کشور خیلی خوشایند و پُر هیجان است.
شهرهای کهن و مکان‌های باستانی این سرزمین، سالانه پای هزاران گردش‌گر را از سراسر جهان به این جا می‌کشاند. اسلام‌بول یا استانبول امروزی یا همان قسطنطنیه‌یی که مرکز روم شرقی بود، شهری است با بیشتر از 16 میلیون نفوس، که پُرجمعیت‌ترین شهر ترکیه به حساب می‌آید. این شهر آرام‌گاه ایوب انصاری، سلطان احمد، سلطان سلیمان قانونی، خُرم سلطان همسر سلیمان قانونی و صدها شاعر و نویسندۀ دوره عثمانی نیز است. شهری محبوب برای گردش‌گران و آرزوی هزارن دانشجو. شهر تجارت، صنعت و سیاحت، شهری که شکوه و زیبایی‌هایش زبان‌زد همه است.
موقعیت جغرافیایی استانبول و قرار گرفتن آن در میان دو قارۀ اروپا و آسیا، به زیبایی‌های این شهر افزوده است. هزینۀ زنده‌گی دراین شهر به مراتب از شهرهای دیگر جمهوری ترکیه بیشتر است، ولی با وجود این، شهری پرجمعیت است و بیشتر گروه‌های بزرگ مهاجرین ساکن ترکیه، در استانبول مقیم اند. فعالیت‌های بازارهای بزرگ جهانی، مرکز ترانسپورت بزرگ بین المللی و شرایط اقلیمی خوب این شهر روز به روز به بزرگی و زیبایی آن می‌افزاید. شاعران و نویسنده‌گان ترک استانبول در رشد صنعت چاپ و نشر این منطقۀ تمدنی کهن و جاذبه‌های دورنی این شهر، حایز اهمیت اند. شاعرانی چون ناظم حکمت، یاشار کمال، اورهان ولی، جمال ثریا و نویسندۀ مشهور الیف شافک در اکثر آثار شان از شور و شرارت‌های این شهر با شکوه نوشته اند.
استانبول شهری است که جان دارد، شب‌های خاموش آن به آیینه می‌ماند، آیینه‌‌یی که انسان را با نیمۀ گمشده‌اش مقابل می‌سازد. شب‌های استانبول چه تابستان چه زمستان همیشه کوتاه است. صدای کشتی‌ها، صفیر مرغان دریایی و تلاطم موج‌های آب، آرام‌بخش بسیاری از شب‌زنده‌داران و ماهی‌گیران است. بیشتر از سه سال می‌شود تجربۀ زنده‌گی درهوای گوارای این شهر را دارم، هنوزهم شاید نتوانم تمام زیبایی‌های استانبول را در پاره‌متنی کوتاه، بنویسم زیرا این جا برایم همیشه شهر هزار داستان است.
پارک مشهوری است در استانبول به نام گل‌خانه. این پارک در زمان سلطنت عثمانی‌ها برای تفریح خُرم سلطان بنا شده بود ولی رفته رفته مکان عمومی شد. پارک گل‌خانه محل دیدارهای پنهانی ناظم حمکت با معشوقه‌اش پیرایه بود. این پارک امروزه مکان تفریح و خلوت‌گاه شام‌های شنبۀ من، گردش‌گران خارجی و هزاران تن دیگر است. گل‌خانه در جوار مسجد سلطان احمد/ موزۀ ایاصوفیه موقعیت دارد، در فاصلۀ چند کیلومتری دریای مرمره. منظرۀ قشنگ استانبول از تپۀ بزرگ گل‌خانه فضا را برای آرامش و تسکین روح و فرو ریختن تمام استرس‌های دورنی و دست یافتن به کمال آرامش مهیا می‌سازد.
برای من که راه و منزلم ادبیات است، این شهر زمینۀ تربیت و ترغیبم را با فراهم نمودن فرصت‌های بزرگ، مهیا ساخته است. منظورم از فرصت‌ها، محافل گرم صوفیانه در گوشه‌گوشۀ شهر، خلوت‌گاه‌های عارفانه، مثنوی‌خوانی‌ها و شب‌نشینی‌های این شهر است که از سلطنت با شکوه عثمانی تا حال پا برجاست. تجمعات شاعران ،نویسنده‌گان، صوفیان و قلم به دستان، حمایت‌های دولت و مردم از مناسبت‌های ادبی و فرهنگی هم‌چون مراسم شب عُرس مولانا، فرصت‌های است که ترکیه برای یک عاشق ادبیات فراهم می‌کند.
از دید فرهنگی و سیاسی مراسم شب عُرس مولانا که همه ساله از اول تا هفدهم دسامبر در شهر قونیۀ ترکیه در بارگاه مولانا برگزار می‌شود، اهمیتی بسزایی دارد. هزاران علاقه‌مند مولانا از سراسر جهان به این شهر سفر می‌کنند. دولت ترکیه و وزارت اطلاعات و فرهنگ آن، از کشورهای مختلف شاعران، نویسنده‌گان، منتقدان و مولانا شناسان را دعوت می‌کند و طی مدت کوتاه، مراسم با شکوهی را به اجرا می‌گذارد. البته این مراسم تنها در قونیه نه، بل در بسیاری از شهرهای ترکیه برگزار می‌گردد. این همایش بزرگ با خواندن آیاتی از قرآن آغاز و ختم می‌شود. درمیانه‌های مراسم، اجرای سماع، صحبت، حرف و حدیث‌ها در مورد مولانا جلال الدین بلخی، مثنوی‌خوانی و شعرخوانی‌ها به نمایش در می‌آید. شعرسرایی، رمان‌نویسی و دیگر آفرینش‌های هنری و ادبی در ترکیه در حال پیشرفت است. حمایت دولت و پذیرایی گرم مردم این سرزمین، عامل این پیشرفت محسوب می‌گردد.
برگزاری محافل ادبی و نشست‌های نویسنده‌گان و قلم به دستان، برای مردم ترکیه در خور ارزش است و مردم این سرزمین برای برگزاری و اشتراک در این گونه محافل وقت می‌گذارند. مصارف این محافل را دولت و وزارت اطلاعات و فرهنگ ترکیه تامین می‌کند. شهرداری‌ها، همیشه میزبان مراسم‌های فرهنگی، چون شب‌های شعر و داستان، موسیقی و سخنرانی‌های اهل تصوف، معرفی کتاب‌ها و پروگرام‌های ادبی و هنری بسیاری می‌باشند.
از جاذبه‌های دیگری که استانبول را نسبت به بقیۀ شهرهای ترکیه برتری می‌بخشد، وجود مکان‌های تاریخی رومی، یونانی و آثار دورۀ سلطنت عثمانی‌ها در این شهر است. استانبول که در برخی از منابع به نام «شهرالمساجد» یاد گردیده، در دل خود ده‌ها کلیسا، خانقاه و معابد تاریخی دارد. موزیم‌های این شهر یکی از محبوبترین مکان‌ها برای گردش‌گران سراسر جهان است. توب‌کَپِی یکی از قصرهای تاریخی مشهوری است که مربوط به دورۀ سلطنت عثمانی است. بعد از تسخیر استانبول در سال 1453، سلطان محمد فاتح دستور اعمار توب‌کپی را داد که کار آن در سال 1478 به اتمام رسید. این مکان زیبا و تاریخی در قلب شهر قدیم استانبول کنار دریای مرمره و خلیج استانبول در مقابل منظرۀ قشنگ استانبول‌بوغاز/ گلوی استانبول موقعیت دارد.
استانبول وارث سه تمدن یونانی، رومی/بیزانس و اسلامی است. این شهر پایتخت امپراتوری‌هایی مختلف نیز بوده است. سالانه گردش‌گران بی‌شماری از سراسر دنیا به دیدار این شهر می‌آیند. مهم‌ترین عاملی که توجه گردش‌گران جهان را به خود جلب کرده، آثار باستانی و تاریخی دورۀ بیزانس است. می‌توان گفت بیشتر از 45٪ آثار تاریخی استانبول، مربوط به دورۀ بیزانس است، از جمله کیزکوله‌سی( قصر دختر)، گله‌ته‌کوله‌سی، موزۀ ایاصوفیه (که چندی قبل به حکم ریس جمهوری فعلی ترکیه رجب طیب اردوغان تبدیل به مسجد جامع شد) و ده‌ها اثر دیگر در سراسر ترکیه و استانبول، نشان دهندۀ شکوه و عظمت بیزانس است. کلیساهای به جا مانده از این دوره، در حال حاضر هم فعال بوده و عابدین زیادی از داخل و خارج ترکیه در روزهای خاص دارد. یکی از این کلیساهای مشهور کلیسای مریم‌مادر است که در شهر ازمیر ترکیه موقعیت دارد. کلیسای بزرگ کاتولیک در یکی از پُر جمعیت ترین مکان‌های استانبول در قلب میدان تکسیم موقعیت دارد. شمار نیایش‌گران این کلیسای بزرگ سالانه در مراسم‌های خاص مانند جشن کریسمس و هالووین بیشتر و بیشتر می‌شود. باید گفت دین بیشتر مردم ترکیه اسلام است ولی مردم این سر زمین برای ادیان و مذاهب مختلف احترام قایل اند و مراسم مذهبی مهاجران و شهروندان خارجی در این کشور به راحتی برگزار می‌شود.
