Category: رادیو نوروز
به یاد زرتشت و به مناسبت زادروز او
امروز اگر گوشی برای شنیدن مانده باشد، میتوان از زبان او باز شنید: «کدام راستی را برمیگزینی؟ و راهت به کدامسو خواهد بود؟»
در مورد زادگاه زرتشت، روایتها بسیار و اجماع اندک است. تاریخ در برابر او سکوت پر ابهامی دارد. آنچنانکه افسانه و حقیقت در هم تنیدهاند و یافتن قطعیت دشوار شده است. با آن هم آنچه میشود دید، کوههای شرقیِ فلات ایران، میان بلخ و ری است. سرزمینی که روزگاری «آریانا» خوانده میشد و امروز در مرزهای ایران، افغانستان و فرارود پراکنده است.
ده چالش اساسی در برابر شکل گیری محور آسیایی
این محور از ظرفیت خوب نظامی، اقتصادی، سیاسی برخورد دار است و جغرافیا و ژئوپولیتیک وسیعی را در اختیار دارد. مجهز با تسلیحات هسته یی، قدرت اقتصادی قابل توجه و جایگزین احتمالی برای آینده نظم بین الملل است. از این میان چین و روسیه دو قدرت نظامی و اقتصادی ای هستند که همزمان عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند و در برابر سیاست های امریکا، از قدرت وتو کار می گیرند. من در این نوشته به ده چالش اساسی در برابر کارایی بهتر و بیشتر این محور اشاراتی خواهم داشت که احتمالا اگر به این چالش ها رسیدگی نشود، ممکن این محور از هم بپاشد و در شکل دهی یک نظم پسا گذار، ناکام شود.
پاکستان و سرمایۀ استراتیژیک حقانی ها
خلیفه حقانی در بر آورد های پاکستان و برنامه های فرامنطقه، گزینۀ بی بدیلی است. حقانی ها از مدت زیادی در خدمت منافع پاکستان بوده اند و با برنامه های امریکا، همنوا حرکت کرده اند. این به این معنی نیست که سایر شاخه های طالبان، مستثنی از این قاعده هستند. نه؛ همه ی طالبان و سایر گروه های سیاسی و جهادی که در جریان بیش از چهار دهه در افغانستان به منصه حضور سیاسی رسیدند، در خدمت اهداف و منافع استعماری بوده اند. پس به این حساب، هیچ استثنای وجود ندارد.
ویبنار «نوروز و سیاست: از مصادره آیینها تا بازپسگیری هویت»
انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان و رادیو نوروز، به روز یکشنبه – ۳ حمل ۱۴۰۴ خورشیدی – میزبان یک نشست مجازی زیر عنوان «نوروز و سیاست: از مصادره آیینها تا بازپسگیری هویت» بودند. این ویبنار با حضور مؤرخان، استادان دانشگاه، شاعران و کنشگران سیاسی اهل افغانستان، ایران و تاجیکستان، برگزار گردید. گرداننده برنامه را با چند بیتِ صریح، آغاز کرد. بدان قصد که نوروز نه فقط نماد جشن، بل خود پاسخ است، پاسخ به آنانی که از آیین عجم خورده گرفتند و به ستیز با آن برخاستند.
بهار در اسارت؛ نوروز در روزگار سیاه طالبانی
رهنورد کلانتر از زمانی که خودم را شناختهام، در آستانه رسیدن به نوروز، مردم با دستهای خود زمینهایشان را شخم میزدند و به درختان و باغهایشان رسیدگی میکردند. در این روزها، زمینهای خشک و بیجان به دل طبیعت جان میدادند و درختان در انتظار شکوفههای نو بودند. مردم، بهویژه دختران و پسران، خود را […]
مدارس دینی هرات در آوردگاه سنت و تجدد
تجربه مدارس دینی در پاکستان و افغانستان نشان داد که این مدارس تنها مدرسه بهمعنای کلاسیک آن نیستند، بلکه نقشی چندمنظوره دارند و کارشان ترکیبیاز درسهای محافظهکارانه با آمادگیهای جنگی است و ازاینجهت میتوان آنها را «مدرسهپادگان» نامید. این تغییر کارکرد، مفهومجدیدی به مدارس دینی داد و فاصله آن را با آموزشگاههای مدرن، بهویژه دانشگاهها، بهمعنای رایج و پذیرفته شده درجهان امروز چندینبرابر کرد. پیشازآن نیز نسبت مدرسه دینی و محیط آکادیمیک که در ایران به نام حوزه و دانشگاه خوانده میشوند، دربسیاری از کشورهای اسلامی محل پرسش بود و متخصصان به این فاصله التفات داشتند.
آهنگهای مو قرمزها؛ زن، زندگی، آزادی!
سیا دجله، عضو هماهنگی گروه «هلال زرین»، در گفتوگو با روزنامه زندگی نو (کُردی) درباره آهنگهای معروف «مو قرمزها» میگوید: «واقعیتهای بسیاری برای نوشتن، خواندن و بازی کردن داریم. گنجینهای در دستان ماست، هم تاریخی و هم مقاومتهایی که در حال حاضر رخ میدهند. بسیاری از هنرمندان و کارگران ما که در کنارمان در روژاوا […]
شکستن چندمین استخوان در تحویل سال – روایت خالد قادری از زندان طالبان
خالد قادری؛ شاعر، نویسنده و خبرنگار، متولد ۱۳۷۳ شهر هرات است. پیش از سقوط کشور، گرداننده بخش فرهنگی «رادیو نوروز» بود و برنامههای زیادی را با شاعران افغانستانی و ایرانی اجرا کرد. مجموعه اشعار قادری تحت عنوان «درختی در اواخر پاییز» در سال ۱۳۹۷ توسط نشر جوان در هرات منتشر شد.
سده سده دهقانی، چهل کنده سوزانی
در حوزۀ تمدنی فارسی زبان، ۵۰ روز مانده به نوروز و ۱۰۰ روز گذشته از آغاز فصل زمستان یا همان دهم دلو یا بهمن ماه را با افروختن آتش و عبور کردن از آن، جشن گرفته و به خوشحالی میپرداختند. به گفتۀ دانشپژوهان این جشن نوعی استقبال از نور و پایان فصل ذلت سرما است […]
سنت دیرپای و دامن گستر موسیقی خراسانی
موسیقی خراسانی با پیشینهیی تاریخی، در ایران، افغانستان و بخشهایی از آسیایمیانه رواج داشته و موسیقی بومی این مناطق گفته میشود و از آنجایی که مناطق یاد شده، فرهنگهای محلی مختلف دارد؛ این موسیقی نظر به فرهنگ مردمان آن محلات اجرا میشود. همینگونه در بخشی از خراسان که در ایران امروز، به سه استانِ خراسان […]
نقش امیر علی شیر نوایی در توسعه فرهنگ و هنر تیموریان
یافتههای پژوهشی تحت نام «بررسی نقش امیر علی شیر نوایی در توسعهی جریان فرهنگی – هنری عصر تیموریان» نشان میدهد که امیر علی شیر نوایی، زمان عهدهداری مقام صدارت در حکومت میرزا سلطان حسین بایقرا، اقدامات و کارکردهای قابل ملاحظهی در راستای فرهنگی – هنری و کثرتگرایی فرهنگی داشته است. او با حمایت از فرهنگیان […]
بررسی رویکرد رسانههای ایران به طالبان
چرا رسانههای ایران تلاش میکنند تا چهرهای متفاوت از طالبان ارائه دهند؟ چرا برخی از اصولگرایان با مخاطب قرار دادن شیعیان افغانستان، آنان را از پیوستن به خیزشهای مردمی منع میکنند؟