پیام واقعی اجرای منیژه در یوروویژن 2021 چیست؟

منیژه در 22 می 2021، نمایندۀ روسیه در فینال رقابت‌های یوروویژن این سال بود. او لباس بسیار گشاد رنگارنگ و روپوشی قرمز به تن داشت. صدها خوانندۀ زن هر سال در یوروویژن به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. در این نوشتار به جنبه‌های مختلف اجرای منیژه و معرفی کسانی می‌پردازیم که از آنها الهام گرفته بود.

منیژه، خوانندۀ روسی تاجیک‌الاصل، 18 می امسال به فینال خوانندگان پاپ این رقابت‌ها رسید. ویدئویی از اجرای او در مرحلۀ نیمه‌نهایی طی دو روز 7.8 میلیون بیننده داشت.

زن روسی، عنوان آهنگ این خواننده بود که به دو زبان روسی و انگلیسی نوشته شده بود. بخش روسی آن دارای برخی اصطلاحات کلیشه‌ای روسی بود، اصطلاحاتی که برخی زنان روسی را به تمسخر می‌گیرد: «اُه، سلام مقبولک، 30 سال را پوره کردی، بچه‌هایت کجاستن؟» یا این اصطلاح: «تو ذاتاً مقبول استی، اما باید وزنت را کم کنی.»

این اصطلاحات موضوع فرزندان بی‌پدر را نیز مطرح می‌کنند: «پسر بی‌پدر، شب بی‌پدر، اما نمی‌تونی ازم جدا شی، نمی‌تونی ترکم کنی.»

لباس منیژه از طرح‌پارچه‌های مختلفی دوخته شده بود که از سرتاسر روسیه به دست آورده بود.

منیژه به زبان انگلیسی نیز خواند: «همۀ زنان روسی باید بدانند تو به اندازۀ کافی قوی هستی که حصارها را بشکنی!»

به قول خود منیژه: «این آهنگ، نیش‌دار و غالباً دربردارندۀ واژگان زننده‌ای است که بیانگر دیدگاه و شیوۀ زندگی زنان در جامعه‌ای مردسالار است».

منیژه در مصاحبه با گاردین نیوز گفت: «اکنون همه می‌دانیم که آگاهی از این مسائل به آزار روحی می‌انجامد و هرگز چیزی در مورد آنها به دخترم نخواهم گفت».

منیژه در ابتدای اجرای خود با لباس چندلایۀ گشاد، سوار بر چرخ بسیار کوچکی که زیر لباسش پنهان بود، در صحنه ظاهر شد. لباسش از طرح‌پارچه‌های مختلفی دوخته شده بود که از سرتاسر روسیه به دست آورده بود. این پارچه‌ها نشانگر اقوام مختلفی هستند که در روسیه زندگی می‌کنند.

ویدئویی از اجرای منیژه در مرحلۀ نیمه‌نهایی طی دو روز 7.8 میلیون بیننده داشت.

نبی‌زاده عثمانُو، مادر منیژه و طراح لباس در مصاحبه‌ای با بُلوپرینت گفت: «هم ظاهر زنان روسی – رنگ پوست، مو، شکل چشم – و هم باطنشان با زنان دیگر تفاوت دارد؛ نقطۀ قوت و زیبایی‌شان در همین ترکیب و تفاوت نهفته است. یکی از طرفداران منیژه سه تکه پارچۀ دست‌باف متعلق به صدها سال گذشته را از طریق مادربزرگ خود به منیژه رسانده است».

منیژه پس از حدود 1 دقیقه در ادامۀ اجرای خود در پوشش لباس قرمز یکدست، از لباس قبلی پر رنگ و لعاب خود بیرون آمد.

او در مورد پوشش خود چنین گفت: «لباس طبقۀ کارگر را به تن کرده‌ام. نمی‌خواستم روی صحنه خیلی زیبا دیده بشوم. پیامم این بود که کارگران قهرمان، زنان قهرمان کارگر را به تصویر بکشم».

بنابر گفتۀ مادر منیژه، خروج منیژه از لباس قبلی و ظاهرشدن در پوششی نو، نماد تولد دوبارۀ یک زن و دگرگونیش به زنی دیگر است؛ دگرگونی از باورهای غلط به واقعیت، رهایی از توهمات و انتظارات به زنی حقیقی.

«لباس طبقۀ کارگر را به تن کرده‌ام. پیامم این بود که کارگران قهرمان، زنان قهرمان کارگر را به تصویر بکشم».

طی این اجرا، کارهای نمادین ناتالیا گونچاروا، نقاش آوانگارد روسی بر صفحه نمایش، زنی حزین در کوکوشنیک و زنانی را نشان می‌دهد که سینی‌های سنگین حمل می‌کنند.

گونچاروا به خوبی عناصر سنتی و آوانگارد – شرق و غرب – را با یکدیگر تلفیق کرد. هم‌وطنانش قدر او را ندانستند، اما عثمانوا به استعدادش پی برد.

منیژه در پایان آهنگ به صحنۀ پشت سر خود روی می‌کند و همراه بیش از صد زن روس شروع به خواندن می‌کنند. زنانی که از طریق زوم به او وصل شده‌اند و شادی می‌کنند؛ بین این زنان وبلاگ‌نویسان مشهور، خبرنگاران، فعالان سیاسی روس و بنیان‌گذاران بنیادهای خیریه حضور داشتند که بنا بر گفتۀ منیژه آروز دارند جهان را تبدیل به مکان بهتری برای زندگی کنند.

منیژه در این مورد چنین گفت: «تصمیم گرفتم بیش از صد زن روس را از طریق لینک زوم به صحنه فراخوانم تا بتوانند همراهم به یوروویژن بیایند، در صحنه ظاهر شوند، هر طور می‌خواهند آواز بخوانند، به هر سو که می‌خواهند بنگرند و هر کاری که می‌خواهند بکنند. واقعاً می‌خواهم آزادی آنها را به تصویر بکشم. در اصل، هدف تمام اجرای من، آزادی همۀ زنان و کودکان است. افزون بر این، کل این کار هنری، تمام آهنگ و تک‌تک واژگانی که بر زبان راندم را دوست دارم. واژگانی که باید تبدیل به قانون رهایی زنان و کودکان از خشونت خانگی