رابرت گیتس وزیر دفاع پیشین آمریکا می‌گوید بیشتر آمریکایی‌ها خواهان پایان‌یافتن جنگ افغانستان‌اند اما امریکا نمی‌تواند کاملا افغانستان را به حال خود رها کند. آقای گیتس در مقاله‌ای در نیویورک تایمز نوشته، تا چند هفته دیگر، دو دهه حضور نظامی آمریکا که هزاران سرباز آمریکایی طی آن کشته و زخمی شدند پایان خواهد یافت. ده‌ها هزار شهروند افغانستان و پاکستان در جنگ افغانستان کشته شدند. آمریکا خون‌های زیادی داد و پول‌های زیادی خرج کرد. به گفته رابرت گیتس، گرچه بیشتر آمریکایی‌ها فقط می‌خواهند این دوره دردناک تمام شود، ولی آمریکا نمی‌تواند افغانستان را تنها بگذارد، چون این کار هم به ضرر افغانستان و هم به ضرر آمریکاست.
وزیر دفاع پیشین آمریکا در این مقاله گفته است: سال ۲۰۰۱، آمریکا طالبان و القاعده را از افغانستان بیرون کرد؛ در همان سال توافق‌نامهٔ بن برای ایجاد دولت موقت در کابل تشکیل شد، که هدفش ایجاد دولتی متکثر و همه‌شمول بود؛ دولتی که فاسد نباشد و گروه‌های مسلح را تحت کنترل بگیرد. ولی این‌ها اهدافی بلندپروازانه بود. دولت بوش مصمم بود در افغانستان فعال باشد، چون باور داشت که خلاء قدرت بعد از خروج نیروهای شوروی منجر به جنگ داخلی و قدرت‌گرفتن طالبان شد، و اگر خروج آمریکا بعد از شکست طالبان، منجر به بازگشت افراطیون شود.
چند سالِ اول اوضاع خوب بود. دختران می‌توانستند به مکتب بروند، زنان در جامعه و سیاست حضور داشتند، و رسانه‌های نسبتا آزاد شکل گرفت. خشونت‌ها نسبتا کم بود و شرایط به سطحی رسید که بسیاری از پناهندگان برگشتند. اما آمریکا نمی‌دانست که طالبان در پاکستان نیروهای نظامی خود را بازسازی می‌کند. آن‌ها از شرق و جنوب افغانستان (و احتمالا با کمک پاکستان) برگشتند. در ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ خشونت‌ها افزایش یافت، و بعد از آن بدتر هم شد، چون پرویز مشرف رئیس‌جمهور پاکستان، در ۲۰۰۶، با معامله‌ای که با رهبران قبایل پاکستان کرد، عملا به طالبان پناهگاه داد.
آمریکا و متحدانش همراه با نیروهای افغانستان سعی کردند اوضاع را کنترل کنند، و حتی نیروهای بیشتری را اعزام کردند، ولی فساد و بی‌کفایتی و اختلافات داخلی مقامات افغان باعث بی‌تفاوتی یا خصومت بسیاری از مردم نسبت به دولت شد. حجم عظیم دلارهای آمریکا که به پروگرام‌های مختلف از جمله پروژه‌های ساخت و ساز تزریق می‌شد، همراه با تجارت گسترده مواد مخدر، فساد را تشدید کرد. فساد حتی به نیروهای امنیتی هم رسید. البته بسیاری از سربازان افغان شجاعانه برای وطن‌شان جنگیدند اما بسیاری دیگر چنین انگیزه‌ای نداشتند.
گیتس می‌نویسد: نیروهای آمریکایی هر کاری توانستند کردند؛ حتی اسامه بن‌لادن را هم کشتند. از سال ۲۰۰۱ به این سو، هیچ حمله تروریستی خارجی بزرگی علیه آمریکا نشده است. از سال ۲۰۰۴ مردم افغانستان در انتخاباتی هرچند ناقص شرکت می‌کنند. مردان افغان با طالبان می‌جنگند و دختران اجازه تحصیل دارند و زنان در جامعه حضور دارند. اما طالبان می‌خواهد برگردد.
وزیر دفاع پیشین آمریکا می‌پذیرد که کشورش اشتباهاتی استراتژیک در افغانستان داشته است: تغییر فرهنگ شدیدا سنتی افغانستان کار ساده‌ای نیست. آمریکا درباره پناهگاه طالبان در پاکستان کاری نکرد. و ارتش افغانستان به لحاظ تجهیزات و ساختار، به کمک آمریکا وابسته است. ولی دولت‌ها باید به پیامدهای بلندمدت تصمیمات‌شان فکر کنند، و واقعیت این است که آمریکا نمی‌تواند افغانستان را به حال خود رها کند.
نیروهای طالبان مدام حمله می‌کنند و درگیری‌ها در شهرهای بزرگ رو به افزایش است. طالبان در حال پیشروی هستند اما مایل به اشتراک قدرت در دولتی ائتلافی نیست، بلکه کنترل مطلق می‌خواهد. وقتی به قدرت برسد، برای به‌رسمیت شناخته‌شدن و دریافت کمک، به سوی چین دست دراز خواهد کرد، و منابع معدنی افغانستان را در اختیار چین قرار خواهد داد، و افغانستان به حلقه دیگری در طرح راه ابریشم بدل خواهد شد. و ممکن است افغانستان دوباره به پناهگاه القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی بدل شود که بخواهند به آمریکا و متحدانش حمله کنند.
گیتس می‌گوید با توجه به عواقب پیروزی طالبان، آمریکا باید به کمک اقتصادی و امنیتی به افغانستان ادامه دهد. در بُعد نظامی، این شامل کمک به نیروی هوایی افغانستان و عناصر لجستیک و عملیاتی کلیدی می‌شود. حملات آمریکا از مسافت دور می‌تواند پیشروی زمینی طالبان را به تاخیر بیندازد، اما مانع آن نمی‌شود. فقط نیروهای افغان می‌توانند مانع آن شوند. در بعد سیاسی باید از ایجاد یک دولت وحدت ملی نیرومند که شامل تمام احزاب و جناح‌ها (غیر از طالبان) باشد حمایت کرد. در بعد اقتصادی، می‌توان یک صندوق توسعه بین‌المللی برای افغانستان تاسیس کرد.
سرنوشت افغانستان هنوز برای منافع آمریکا مهم است. بعد از خروج شوروری، حالا آمریکا به افغانستان پشت کرده است. آمریکا باید ــ به هر طریقی غیر از استفاده از نیروی زمینی ــ به حمایت خود از افغانستان ادامه دهد؛ چون عواقبِ به‌حکومت‌رسیدنِ طالبان در کابل، فقط دامن مردم افغانستان را نخواهد گرفت.
