سرمقاله نویس روزنامه آرمان ملی مینویسد، تاکنون ۶۰ درصد از مرز ایران با افغانستان با طالبان بود که اکنون به ۹۰ درصد رسیده است. طالبان تاکنون هیچ مشکلی برای صادرات ایران ایجاد نکرده و با توجه به رویکرد جدید این گروه برای جلب نظر مردم افغانستان به نظر نمیرسد در مورد واردات کالاهای مورد نیاز آنها از ایران در آینده مشکل ایجاد کند و یا میزان صادرات ایران به افغانستان را کاهش دهد.
سرمقاله نویس در ادامه نوشته است، در حال حاضر 4۵ درصد از نیازمندیهای واردات افغانستان از چهار مرز رسمی ایران به این کشور تامین میشود که ارزش آن تقریبا ۵.3 میلیارد دالر است.
روزنامه آرمان ملی در مطلب دیگر در مورد نشست تهران نوشته است، که ایران همیشه اعتقاد داشته که مسئله افغانستان راه حل نظامی ندارد و بهترین اقدام شکل گیری گفتگوهای بینالافغانی است، به این معنا که هم طالبان و هم گروههای غیر پشتون با دولت بصورت جداگانه مذاکره کنند و در نهایت همه گروهها بتوانند با هم به توافق برسند و از دل این گفت وگوهایک راه حل صلح آمیز برای حل مسئله افغانستان به دست بیاید.
به باور سرمقاله نویس، اقدام تهران نه تنها اقدامی انفعالی نبود بلکه یک ابتکار بود و ایران اولین کشوری بود که پس از خروج آمریکا میزبانی دولت و گروههای مختلف افغانستانی برای مذاکره بود و خیلی انتظار داشتند این اقدام از سوی قطر صورت بگیرد و این مساله نشانه اعتماد دولت کابل و گروههای سیاسی به جمهوری اسلامی ایران است.
تحلیلگر روزنامه اعتماد نگاشته است، که سرعت و قدرت پیشرویهای طالبان در افغانستان حتی با روایتهای دولتی شگفت آوراست. این گروه كه 20 سال زیر شدیدترین فشارهای نظامی و بمبارانهای امریكا و ناتو قرار داشته است، چگونه به جذب این همه نیرو پرداخته تا آنجا كه گفته میشود 170 ولسوالی را به تصرف خود درآورده و پایتخت این كشور را مورد تهدید قرار داده است.
در ادامه مقاله آمده است، دولت پس از سقوط طالبان با حضور نیروهای خارجی به یك دوپینگ امنیتی و نسبی اكتفا كرده و از ریشه دار كردن پایههای اقتدار خویش حتی توسط نیروهای نظامی غفلت كردهاند و فسادهای اقتصادی هم مزید بر علت شده، از شكل یافتن ساختار اداری مستحكم جلوگیری کردهاند.
مقاله نویس در آخر نوشته است، درجریان 20 سال گذشته طبقه روشنفكر و نخبه افغان نه توان تقویت ریشههای دموكراسی را داشتهاند و نه حتی روی همبستگی ملی كاری انجام دادهاند تا جامعهای با ریشههای مستحكم تشكیل شود.